صباح سمیر:سۆشیال و كەرب و كین شەرەكی نوویە

سۆشیال و كەرب و كین شەرەكی نوویە
صباح سمیر
هەبوونا باگرەوەندەكی توندرەویێ‌ بوویە ئالاڤەكی بهێز بۆ ئازراندنا هزرا توندرەویێ‌ ل ناڤا جڤاكا كوردستانی دا و ب تایبەتی ل سەر تۆرێن سۆشیال میدیایێ‌.
دەمەكە ڤان بوویەران دشۆپینم كو پێلەكا توندرەویێ‌ دناڤا تۆرێن جڤاكی دا زێدەو و بەربەلاڤ دبن و ب تایبەتی ل گێرانا ڕێورەسمێن ئۆلی و جڤاكی یێن ئێزدیان دا ب تایبەتی ل دەمێ‌ ڕوودانێن گرنگ ل سەر ئاستێ‌ ئێزدیان دئێن پەخشكرن گەلەك ب شێوازەكە نە جوان و نە ڕێسپێكت كۆمێنت دكەن،ئەگەر ئەم پێناسەكا كورت بدەن گۆتارا رەق و كینێ‌(كەرب و كین) دەربرینەكا ژ كەرب و كینێ‌ ل دژی دیانەت و نەتەوەیێن دجیاواز بن ل سەر بناغەكی كو گرۆپەكی دەستنیشانكری ژ وی ڕەنگێ‌ جیاواز یێ‌ ئاینی و نەتەوەی ل دژی ناسناما وان ،و هەمان پێناسەكا دی ل دۆر ڕەق و كینا جوداكاری یا ئۆلی دەربرینەكا نەیا ئاقلمەند ل دژی كەسەكی یان گرۆپەكی یان خەلكەكی ژبەر ناسناما وان یا جیاواز و یا ئۆلی و نەتەوەی ،ئەڤ پێناسە ل سەر بناغێ‌ یاسایا نێڤ دەولەتی دانپێدان پێ‌ هاتیە كرن ل دژی مافێن مرۆڤی،هەر سەبارەت پێناسەیا “گۆتار “ هەر شێوازەكی ژ شێوازێن دەربرینێ‌ ژ هزرەكێ‌ یان دەربرینا ل بەرامبەر جەماوەرەكی ل سەر شێوازێ‌ نڤیسینێ‌ بت یان ب شێوازێ‌ دەنگی یان ڤیدیۆ بت هتد،و ئەڤ دەربرینە ژی ب ڕێیا سۆشیال میدیایێ‌ و ڕاگەهاندنێ‌ و بەلاڤكرنا وان ل سەر كەنالێن تیلەڤزیۆنی بت ئەڤ هەر سێ‌ پێناسێن مە داین دیاركرن كو دكەڤن خانەیا گۆتارا كەرب و كینێ‌ دا ل دژی تاكێن جڤاكی یێن ژ ئۆل و نەتەوەیێن جیاواز.
دبت ئەڤ “گۆتارا كەرب و كینێ‌ “ببە مەترسی ل سەر هاندانا خەلكێ‌ و پالدانا وان داكو خەلكێ‌ توندوتیژیێ‌ ل دژی گرۆپەكی یان جڤاكەكی یان دیانەتەكی ئەنجام بدەت و ئەڤ چەندە ژی كەرب و كینێ‌ دناڤا جڤاكی دا زێدە دكەت،هەر دیسان وێ‌ ئاساییشا جڤاكی دناڤبەرا پێكهاتێن جڤاكی دا تێكبدەت دێ‌ ببە ئەگەرێ‌ ڕەوشەكا نیگەتیڤ بینتە پێش،ئەڤ خالێن مە بەحسكرین و ژ ئەنجامێ‌ ڤێ‌ گۆتارا توند كارتێكرن ل سایكۆلۆژییا وی جڤاكی و تاكێن وێ‌ ببە ژبلی كارتێكرنا ئابووری و ڕەوشەنبیری و سیاسی،زۆر گرنگە ئەم دانپێدانێ‌ ب مەترسیا ڤێ‌ گۆتارا كەرب و كینێ‌ بدەین ب هەموو جۆرێن وێ‌ ڤە ژبۆ پاراستنا ژیان و مافێ‌ تاكێن جڤاكی یێن ئۆلی و نەتەوەیی و دئێتە خواستن ژ حكومەت و سازیێن جڤاكێ‌ سڤیل ل دژی ڤان جۆرە ڕەفتارا ب سەكنن و ڕێ‌ ل وان بێتە گرتن ل دژی ئەجندایێن وان یێن توندرەو نەهێلن.
زۆر گرنگە حكومەت و سازیێن پەیوەندیدار خۆ ل ڤی بابەتی و چارەسەریا وان بكەن خودان و بەشەكی هەری مەزن دكەڤە ل سەر ملێن كەسانێن ئۆلی یێن هەر دیانەتەكی،كو فەرە ئەو دگۆتارێن خۆ دا نە توند بن و ببن پەرژان ژ بۆ نەهێلانا دروستبوونا بەلبەلە و شەری، چنكو زۆر جاران دبینن كو ئەو دەستپێشخەریێ‌ دكەن ژبۆ ئازراندنا ڤان جۆرە گۆتارا و سەرجەم كەسانێن دی دكەڤن ل بن باندۆرا وان یا هزری دا،لەورا ئەم هەموو ئیرۆ دناڤا گەمیەكێ‌ دانە و ئەو گەمی هەموو وەختا یە چاڤەرێیی دوژمنا یە كو نقوم ببت ب ڕێیا نەحەزانڤێجا دڤێت ئەم هەموو ب هشیاری ئاقلمەندانە و ب سەراستی ژ زانینا سەرۆكانیا هەر بابەتەكی و پێزانینەكێ‌ بن بەری ئەم ل سەر باخڤن،چنكو نەزانینا پێزانینا ل سەر هەر كێشەكێ‌ گەلەك جاران بابەتی مەزنتر و ئالۆزتر دكەت.