” شنگال یان مرۆڤ بوون ”
جوان عزهت
تراژیدیێن كو ب سهر مرۆڤى دا هاتین ژ دهستپێكا حهزارهتبوونێ، ههتا ڤى سهردهمى تراژیدیێن نهكێم بوونه، بهلێ جاران دهمێ مرۆڤ دكهڤیته بن باندورا كارهساتهكا ههرا مهزن دا، وى دهمى هزرا مرۆڤى بهر ب جورە سهقایهكێ وژدانى ڤه دچیت و هێنگێ مرۆڤ ههست ب برینداربوونا روحا مرۆڤایهتى دكهت، بوویه دڤێت مرۆڤ ژ ههر تشتهكێ پتر یێ خودان بها بیت، چونكو چێكهرێ ههر پێكهاتهیهكا گهردوونى مرۆڤ بوویه،ئهڤجار ئهو مرۆڤ چ ئێزدى، یان موسلمان، یان مهسیحى یان ههر چ جوره ئهدیانهك بیت، دڤێت وهك مرۆڤ بهێته قهبیلكرن، ژ بهركو دهمێ شورهشا مللهتهكێ دهست پێكهت ل سهر پێگههێ ڤیان و راستهقینه بوون و ههمى وهك ئێك مرۆڤن، دهێته جه و پێكئینان،هزربكه، ئهگهر ل دیرۆكا شورشێن كوردان بنێرین، ژ شێخ سهعیدێ پیران، ئارارات و دێرسم و ههتا ڤه دگهریته شورهشێن ڤى سهردهمى، كورد بێ جوداهى ب ههمى بیروباوهرهكێ، تووشى دهردهسهرى و تراژیدیان هاتینه، چونكو هزر د وێ چهندێ دا نهكرینه، كو پروژهیێن نهتهوهى ژ بۆ وهلاتێ خوه دابمهزرینن. یان ژى لدیڤ پێداچوونا ڤان تراژیدیان ببن ههلگرێن ژێدهر و ناسنامه یێن نوى،لهورا ئهو كارهساتا ل شنگالێ، ههلهبچه، ئهنفال، شهرێن نافخوهى و دهرڤهى ههرێمێ ههتا ژ لایێن دهولهتێن داگیركهر ڤه پهیدابووین ژى، كورد یان تاكێ كورد ب گشتى نهشیا ژ ئهنجامێ وان شكهستنان، شاشى یێن خوه سهرهراست بكهت و تێبگههیت.!،راسته ههر شورهشهكا هاتبیته چێكرن، گروپهك دروستكرییه ژ بۆ سهركهفتن و مانا دیاردهیێن دروستكرى، بهلێ مهسهلهیا بهرپرسیارى، هزركرن و واقعى جوداهى دناڤبهرا مهلهسهیا كورد و نهتهوهیا كورد دا ههیه، چونكو ئهو بهرپرسیارى رووبهروى كێشهیێن دینامیكى، ئانكو(سهركێشیا) سیاسى دبن. وهكو كا چاوان “دهولهتا ئهقلانى ل سهر بنهمایێ بهشداریا تهواو خهلكهكێ دروست دبیت، پاشى وهلاتى بۆ كارهكێ گشتى و نه بۆ بهرژوهندا تاكهكهسى بهشداریێ دكهن/ هێگل”. ئها وهسا دڤێت ئهو كارهساتێن ب گهلێ كورد ژى دهێنه ئهنجامدان، ل سهر وان كارهساتان، پرۆژهیێن رێكخستن و پهیمان و ههلویستێن مرۆڤانه ژى ههبن، چونكو مرۆڤ شورهشان دروست دكهن، بهلێ (یاسا) رێكخستنا وان شورهشان ب بینات ددانیت،ههردیسان دهمێ شورهش یان شهر دهێنه كرن، ئهو ههردوو فاكتهره دبنه ئهگهرێ گوههرینا گهلهك جه و مهملهكهتان، كو مرۆڤ ئانكو تاك ژ قوناغهكا ههژار بهر ب قوناغهكا هشیار ڤه بچیت، بهلێ مخابن چ مللهت وهكو مللهتێ كورد، توشى ڤان دهردهسهریان نهبووینه و هێشتا پهند بخوه ژ وان تراژیدیان نهوهرگرتینه، چونكو تاكێ كورد ل سهر شورهشهكا رهها، هزرى و ئهقلانى كار نهكرییه، بهلكو گریمانا وى بۆ هێزا شورهشكرنێ پتر ژ هێزا ئهقلى یا خورت بوویه،ژ بهرهندێ د جڤاكێ كورد و ئێزدى دا ههر چ مرۆڤهكێ ههبیت ئێش و كارهساتیێن وى دناڤ وى بخوه دا ههنه و مرۆڤهك دروست بوویه، كو ژیانا وى ئهڤرو ب چهندهها جورێن گرێكان قفل مایه، چونكو ژ كارهساتێن بهرى شنگارێ بگره ههتا ئهڤرۆ ژى مرۆڤێ كورد، نهشیایه وهك مرۆڤهكێ ئارام و بێ ئێش و ئازار بژیت، ژ بهركو مهرج نینه ئهم بێژین مه تراژدیدى ههبووینه و مه ب هزراتان شهر و نههامهتیان دا خوین رژتتیه، بهلكو یا مهرج و گرنگ ئهوه، ئهم بێژین، ئهرێ ئهم د گهل بایێ وان تراژدیان روژێ چهند جاران دهێنه كوژتن و براینداركرن، ئانكو ئهڤرۆ ئهم نه ب مهزههر و جوگرافییا خوه ڤه دبریندارین، بهلكو روحا مه ب ئهقل، ئیراده و جهوههر ڤه یا برینداره، ئهم دناڤخوه دا ههست ب داهێنانا جدیهت و وه بیركرنا ئینسانهكێ چێكرى ناكهین،چونكو ئهگهر دویر نهچین نێزیكترین كومكوژیا شنگارێ یا دیار و بهرچاڤه، ئهرێ ههتا ئهڤرو چهند ژن، زاروك، تاك، كچ، پیر و كال دناڤخودا بگره، ژلایێ بایولوژى، سایكولوژى، ئهقلى، كومهلایهتى، جڤاكى و سیاسى بهر ب سێدارا نه سهقامیگیرى، نه پێداچوون و نه ساخلهمیێ ڤه چووینە. ئها ئهڤهیه كارهساتا، كو كار ل سهر بهێته كرن، شنگال نه بتنێ ناڤه، بهلكو شنگال مرۆڤ و شورهشا مرۆڤبوونێ یه، چونكو “شورهشهكرن ل جهێ ڤێ شورهشێ دادگههكرن نینه، بهلكو راستڤهكرنه بۆ سهر گیانێ داگیركهر و خراپكاران/ سانت جۆستیش”.
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی