ژن دناڤبەرا زانین و نەزانینێ دا
جوان عزەت
ئەرێ ژنێ كاریە ببتە ئەو مەملەكەت یا كو جەسەدێ وێ ڤی سەردەمی باندۆرێ ل جڤاكی نەكەت؟ یان ژی ئەرێ جڤاكی ئەو هزرە دایە خووندن كو پێگریێ ب ئەركێ خۆ یێ مرۆڤی بكت؟ ئەرێ دڤی سەردەمی دا ژن چەند یا بەری و چەند یا پاشڤەمایی و چەند یا مافدارە، خۆ ب سنورەكی دیار بكت و نزانت ئەو دناڤبەرا جەهلێ دا یان ژی زانینێ دا ژیت؟،دیارە ئەوا سوكراتی گۆتی:(كو جێوازی دناڤبەرا هەردوو رەگەزان دا تنێ ب ئێك بەلگە دئێتە سەلماندن راستە،ئەو ژی جێوازیا جەوهەرێ جەسەدی دبتە ئەگەرێ دووركرنا پەیوەندیێن یەكسانیێ دناڤبەرا رەگەزێن مرۆڤی دا)،هەروەسا سیمۆن دی بۆڤوارێ ژی ب شێوەك دی گۆتی:(جەسەدێ ژنێ ئامرازەكێ سەرەكی یە د پێكهێنان و دیاركرنا رەوشا جیهانێ دا)دوڤدا پلاتۆ بڤی رەنگی بریار دایی(كو هەردوو رەگەز ب واتەیا جەسەد دئێنە دیتن نابت ساخلەتێ ژنێ ژ یێ مێری جێواز بت، بەلێ پێویستە هەبوونا ژن هەلوەشیت و ئەو ژی ببتە ئێك ژ تەمامكەرا مێری وەكو وی شیانێن جەنگ و هزری هەبن، هەتا هیچ جێوازیەكا رەگەزی دناڤبەرا هەردوو رەگەزان دا نەمینت)،ل ڤێدەرێ دیار دبت كو هەر فەیلەسۆفەكێ ب شێوازەكی دەربرین ژ یەكسانی و هێزا ژنێ كریە و سەرەرای وێ خووندنا دناڤبەرا جەسەد بوونێ دا، واتە، ئەگەر هزر بكەین، هەر خێزانەكێ پێویستی ب رێبەرەكی هەیە، هەتا كو سەرەدەریا بابینیێ دگەل ئەندامێن وێ خێزانێ بێتەكرن، هنگی جڤاك ژی ب هەمان شێوە دبن هەڤتەریبێن ڤێ پرۆسێسێ،چنكو ئەو تێگەهشتنا دكەلتۆرێ كوردی دا هۆسان هاتیە سەرەراست كرن، كو ژن و مێر ژ ڤێ كابیسا وەهمێ رزگارنەبن و دوڤچۆنا هەمان تێگەهشتن و فەرمانێن سەمیانی بكن، لەورا خەم و رۆلێ مرۆڤی ل هەمبەری جڤاكی، گرنگە ئەركێ یەكسانی و بەرپرسیاریێ ببینت،برێنە دیرۆكا یاخیبوونێ ئانكو پشتگوه هاڤێتنێ ل دەستپێكێ ئینسان/ مرۆڤ هاڤێتە دناڤ گونەها خێرو شەران دا، وەكو میلتۆنی گۆتی(مرۆڤ دێ هەر مرت،بەلێ بەری مرنێ وی رووەكێ خواری و ئەڤە ژی كارەساتا هەمیانە)،دیارە كارەساتا مرۆڤان ژ دایكبوونێ دەستپێكریە، هەتا گەهشتیە قۆناغا ژیانا سەخت و پری ئازار، پاشان ژ كەلتۆرێ دارستانێ رزگارنەبوویە ژبەر ڤێ ژی ئەگەر بێژین مرۆڤ چاوان ژ ڤێ جیهانێ رزگاربوون؟ دەمێ ئەقلی هزر د هەبوونێ دا كری خۆ ژ دانوستاندنێن نەریتێ دارستانێ رزگاركرن، هنگی هێدی هێدی دیرۆكا مرۆڤایەتی و یەكسانیا ژن و مێری لسەر روویێ ئەردی شین بوو، ژبەر ڤێ ژی دەمێ ئەم هزر د ئاڤاكرنا باژێرەكی دا دكەین، كێشە نە ئەوە كو بتنێ ئەم یێ دژین بۆ ئاڤاكرنا مال و مالداریان، بەلكو كێشە ئەقل و كەلتۆرە، هزر و پرۆسێسا ژیانێ یە،هەڤسەنگی و ئازادیا رەگەزبوونێ یە، چاندنا تێگەه و پەروەردەكرنا سیستەمایە و…هتد، ئەڤە ژی تەڤنێ ئەقلێ باژێری درێسیت،ئەنجام:دڤێت پێشبینا وێ چەندێ بكەین كو جڤاكێ رۆژهەلاتی هێشتا یێ د بازنێ دوو تەوەری دا دژیت، ژبەر هندێ ئەو ئەقلی ب زالبوونا دوو فاكتەران ڤە دەست نیشان دكت، ئەو ژی لەكاتیا باش، خراب و رەش و سپی، نێر و مێ و..هتد، رەنگە چ جاران پەیوەندیێن مرۆڤایەتی و یەكسانی بەرهەم نائینت، بەلكو هەردەم ژن ب واتەیا رەگەز و زەلام ، مررڤ ب واتەیا بوونەوەرك سادە تاكەكەس ب واتەیا نەبوون دێ ئێنە سالوخدان،ئەڤە ژی پاشڤەرویا ئەقلێ گوندی دیاردكت،بەلێ ئەگەر مە بڤێت هندەك بەرهەمێن نوو ب ئەقلێ باژێری دابمەزریینن، گرنگە ئەم پێكهاتەیێن جڤاكی ئاڤابكەین و كارێكتەرێن نوو بەردەینە دناڤ پێگریا ئاستێ رەوشەنبیریا باژێری دا،هەتا بگەهین وێ دارا بەرهەمێ سەرمایەیێ ددەت و زانینێ بەلاڤ دكت و جەهلێ ژناڤ دبەت.
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی