ته‌مموز 31, 2025

Lalish Media Network

صحيفة إلكترونية يومية تصدر باشراف الهيئة العليا لمركز لالش الثقافي والاجتماعي في دهوك - كوردستان العراق

جەمال چەلكی:داكو فەرمان و جینوساید و قركرن دوبارە نەبن…پرسگرێكا ئێزدیان پێتڤیاتی ب چارەسەریێن بنگەهین هەیە

داكو فەرمان و جینوساید و قركرن دوبارە نەبن…پرسگرێكا ئێزدیان پێتڤیاتی ب چارەسەریێن بنگەهین هەیە
جەمال چەلكی 14055668_630355447125208_528944182_n
سەرەرای هەبونا گەلەك فەرمان و هەولێن قركرنێ‌، دناڤا گەلێ‌ ئێزدی دا، هەست بهندێ‌ دهێتەكرن، جورەكێ‌ شەرمنوكیێ‌ دناڤا وێنەكرنا هەلویستان دا خوەدی هەبون بیت، ژێدەرا ئەڤێ‌ شەرمنوكیێ‌ رەنگە بو گەلەك هوكاران ڤەگەرن، هوكارێ‌ هەرە سەرەكی ممكنە فوبیا سیاسی یا جوراو جور بیت، د رێیا كەسێن خوەپەرست و بەرتەسك د بەرژوەند پەرێزیێ‌ دا، ئەڤەژی بێگومان راستیا داخوازان و ئاڤاكرنا هەلویستان د ژینگەهەكا نە نورمال دا تەنگاڤ دكەت، ناهێلیت خواستیكێن جڤاكێ‌ ب رحەتی ژ دایكببن و ئازادانە بهێنە زمان، لەوما ژی ئەوا دناڤا دلی دا دهێتە پاراستن گرانی و قورسایا وێ‌ دەه قات بەرامبەری ئەوێ‌ یە ئەڤا دهێتە گوتن دناڤا هەیەجانێن ئەجیندایێن سیاسەت لپشت.

داوی جینوسایدا هاتیە ئەنجامدان لهەمبەر گەلێ‌ ئێزدی ژ ئالیێ‌ دەولەتا ئیسلامی ل عیراق و شامێ‌ (داعش)، ب گەلەك شێوازان دهێتە خوەیاكرن كو سازیەكا نیڤ نەتەوییە، هەتا نها بابێ‌ ئەڤێ‌ تەڤگەرا هوڤا تیرورستی نەهاتیە دەستنیشانكرن، چێبون و مەزنبونا ئەڤێ‌ تەڤگەرا تیرورستی گەلەك هێزو ئالی خوەدی رولبونە د رێیا دەستەكداینا مادی و لوجستی دا، بهەر ئاوایێ‌ هەیی چێبون و ژدایكبونا ئەڤێ‌ بزاڤا درندە ل ژینگەها ئەڤێ‌ دەڤەرێ‌ پرسەكا گەلەك واتەدارە، مەبەست ئەوە د ئالیێ‌ هزریدا هەتا رادەكێ‌ باش بەرهەڤیێن پەیدابونا ڤان جورە تەڤگەرێن تیرورستیهەنەدناڤاپێكهاتێن دەڤەرێ‌ سەرەرای هەبونا جیاوازیا ئەتنیكی.

د گەرماتیا ئوپەراسیونا جینوسایدا ئێزدیان دا، من گوهداریا بەرنامەكێ‌ تێلەفزیونی كر ل كەنالەكێ‌ ئەسمانی، ماموستایەكێ‌ ئولی دگوت ل وی دەمی دا دەهان پێشمەرگان پەیوەندی ب من كریە، ب وێ‌ ئارمانجێ‌ كانێ‌ ئولێ‌ وی رێكێ‌ ددەت ئەو بەرەڤانیێ‌ ل ئولەكێ‌ دن بكەت ب تایبەتی ژی ئولێ‌ ئێزدیان، مادەم رەوش بڤی شێوەی مەترسیدارە، سازدانا شورەشەكا هزری گەلەك و گەلەك یا فەرە، میكانزم و ئالیەتێن ئەڤێ‌ چەندێ‌ شروڤە و ئەنالیزەیێن زانستی و جدی دڤێن.
كاودانێن دەڤەرا روژهەلاتا ناڤین ئەگەر مروڤ دڤی ملی دا ب شوپینیت، دێ‌ بینیت ب گەلەك شێوازان شورەشێن نەتەوی ژ ئالیێ‌ نەتەوێن زورینە و سەردەست یێن هاتیە ئەنجامدان، پرانیا ئەڤان شورەشێن ناسیونالستی خوەدی زهنیەتەكا خوەپەرست و شوڤینی بونە، ژبلی نەتەوا خوە كەسەكێ‌ دن نە دایە قەبولكرن، لهەمان دەمدا ژی خوەدی ئەجیندایێن هەری كرێت بونە ب ئارمانجێن ئاسیملەكرنا پێكهاتێن دەرڤەی چارچوفێ‌ پێكهاتا وان یا نەتەوی، ئەڤان شورەشێن ناسیونالستی ئایدیولوژیەكا ئولی تێكەلی ئایدیولوژیا خوەیا نەتەوەپەرست كریە، ئانكو ئول راكێشایە بن خزمەتا پرسگرێكا نەتەوی، ئەڤ چەندا مە ئاماژەكری ناهێت وێ‌ واتێ‌، كو تنێ‌ ئایدیولوژیا نەتەوی لجەم تاكێ‌ جڤاكێ‌ وان نەتەوێن سەردەست جهێ‌ خوە گرتیە، بەلكو ل هەمان دەمدا ژی ب باوەری بونڤە ئایدیولوژیا ئولی كاریگەریا خوە هەبویە د هن ئاراستەیان دا.

ئەم گەلەك جاران دبێژین ئێزدی د كوكا خوەدا كوردێن رەسەنن، رەنگە ئەڤێ‌ راستیێ‌ كەسەك نەشێت ئینكار و ماندەلكەت، چونكە زمان و خاك و وەلات یێن هەڤبەشن، لێ‌ راستیەكا دن ژی هەیە، كو ئەنجامێ‌ پلان و گومپلویێن دوژمن و داگیركەرا كورد ژبلی پارڤەكرنا خاكی پارڤەكرنا ئولی و زهنیەتێ‌ ژی هەیە، كورد زێدەتر هەمو ئولەكێ‌ وە ب رێژەیا هەری مەزن كەتنە دبن باندورا ئولا ئیسلامێ‌ دا، دناڤا ناخێ‌ پرانیا تاكێن كوردان دا ژوانە ئەڤێن تێكەلی شورەشا نەتەوی ژی بوین، كاریگەریا ئولی زێدەتر ژ بیروكا ناسیونالستی و مروڤی جهێ‌ خوە د زهنیەتا ئاڤاكرنا تاكی دە هەبویە، لڤێرە من دڤێت میناكەكێ‌ بینم، دەما كارەساتا شەنگال هاتیە ئەنجامدان شاشێن گەلەك كەنالێن تێلەفزیونی بویەرێن گەلەكێن بالكێش یێن بنپێكرنا نرخێن مروڤاتیێ‌ دانە وەشاندن، ئەڤان بویەران وژدانا مروڤاتیێ‌ لسەرتاسەری جیهانێ‌ هەژاند، بابێ‌ من كو ئێكبویە ژ پێشمەرگێن دێرین یێن شورەشێ‌، گەلەك شانازی ب كوردبونا خوە هەبویە، د هەمان دەم داژی كەسەكێ‌ گرێدایی ئولی بویە، من ژوی پرسی و من گوتێ‌، باشە ئەڤ كارەساتە ژ ئالیێ‌ تەڤگەرەكا رادیكالا تیرورستی یا ئیسلامی لهەمبەری گەلێ‌ مەیێ‌ ئێزدی ئەنجامدای، ب دروندەترین شێواز نرخێن مروڤاتیێ‌ یێن ئەڤی گەلی بنپێكرین، تو بێژی ئەڤ گەلێ‌ ستەم لێكری راستە راست بچنە بهەشتا بەرین، د بەرسڤدا گوتی تنێ‌ (اهل الكتاب) دێ‌ چنە بهەشتێ‌، مەبەستا من لڤێرە ئەوە كو زهنیەتا ئولی چەند یا زالە لسەر ئاراستەیا تاكێ‌ جڤاكێ‌ مە.

مادەم د ئالیێ‌ زهینیەتێ‌ دا گرفت هەنە، بیاڤێن پێشڤەچونا جڤاكێ‌ هزرێن كەڤنە پەرست د زاتێ‌ تاكی دا كەلەم و ئاستەنگن، تێكرایا شورەش و سەرهەلدانێن ل دەڤەرێ‌ هاتیە ئەنجامدان، نەكارینە د هێلا هزریدا گاڤان بەرف پێش بهاڤێژن، فەرە لڤێرێ‌ راوەستیانەك هەبیت، ب ئاوایەكێ‌ ڤەكری دیدارەكا بێ‌ باندورا حزبی جهێ‌ خوە بگریت، داكو ب زانستانە رێیا چارەسەریا بنگەهین بهێتە دەستنیشانكرن.

لگور نێرینا من، ئەو هەمو فەرمانێن بسەر ئێزدیان دا هاتین، نە ژ ئالیێ‌ خەلكەكێ‌ بونە ل مەریخێ‌ هاتبن، بەلكو هەر ژ پێكهاتێن ئەڤی عەردی و ئەڤێ‌ دەڤەرێنە، زهنیەتا لپشت ئەوان هەمو فەرمانان هێشت وەكە جاران یا بهێزە و لسەر عەردی كار پێتهێتەكرن، ئێزدی هەر چەندە وەكە نەتەوە كوردن،بەلێ‌ ئەو وەكە ئول ئێزدینە، پرانیا كوردان ژی موسلمانن، لڤێرە دورهێلەك هەیە نابیت ئەم خوە ژ راستیا وی ڤەدزین، هەبونا بیروكێن دژوارێن ئولی ئەم ژ هەڤدو دوركرینە، براتیا نەتەوی و خوینێ‌ لبیرا مەبریە، ئەتموسفەرەك ئینایە پێش ئێدی ئەم شەرم بكەین ژ براتیا دەرڤەی چارچوفێن ئولی، هێشت ئەم د قوناغەكێ‌ دا دژین، تاكێن مە یێن هوشیار ئەڤێن كو پروپاكندا هندێ‌ دكەن، ئەو ژ هزرێن بەرتەسك رزگاربونە، هێشت نەشێن خوە ژ وان بەربەستێن دەرونی نەجاتكەن خوارنا دەستێ‌ ئێزدیەكێ‌ بێدودلی بخوت، ما ژڤێ‌ كرێتر و فەدیتر هەیە.

ئەڤجا پشتی ئەڤ بویەرێن تراجیدی، گەرەكە ئێزدی دورهێلێ‌ دەڤەرێ‌ باش بخوینن، بێ‌ ترس داخوازێن خوە بینە زمان، نەهلێن سیاسەت لسەر نرخێن وان یێن مروڤایەتی بهێتەكرن، بریارا هەری بنگەهین یا چارەسەریا پرسگرێكێ‌ فەرە د دەستێن ئێزدیان بخوە بیت.

داكو فەرمان و جینوساید و قركرن دوبارە نەبن، پرسگرێكا ئێزدیان پێتڤیاتی ب چارەسەریێن بنگەهین هەیە، چارەسەریا بنگەهین ژی ئەوە، لژێر چاڤدێری و پارستنەكا نیڤدەولەتی، گرنگە ئیدارەكرنا دەڤەرێ‌ د هێلا (كارگێری، لەشكەری) دا ژ ئالیێ‌ تاكێن جڤاكێ‌ ئولێ‌ ئێزدی بخوەبیت، مەبەستا من ئەوە دڤێ‌ قوناغێ‌ دا تنێ‌ ئالیێ‌ ئولی بەرچاڤ بهێتە وەرگرتن نەك نەتەوی، چونكە هێشت ئالیێ‌ نەتەوی نە زێدە یێ‌ بەرهەڤە دناڤ جڤاكێ‌ كوردی دە.

تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی

مقالات ذات صله

الرد

پۆستی ئەلکترۆنیکەت بڵاو ناکرێتەوە . خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

Copyright © 2021 by Lalish Media Network .   Developed by Ayman qaidi