رێ و رسمێن جەژنا باتزمیێ
هەڤال نەورۆز عەلۆ
هەر ئاینەكی ل جیهانێ فەلسەفەكا تایبەت هەیە، ئێزدی ژی خودان فەلسەفەكا تایبەتن كو جەژن و هەلكەفت و رێ و رسمێن ئێزدییان هەموو ب سروشتی ڤە گرێدای نە، رێ و رســــــمێن “جــــەژنا بـــاتزمیێ “ئـەڤ جەژنە ئێكە ژ كەڤنترین جەژنێن ئێزدییان، كەڤناتیا ئەڤێ جەژنێ ڤەدگەریتە بەریا هەزارێن سالان، هەروەها باب و باپیران ئەڤ جەژنە پاراستینە هەتا ئیرۆ رۆژ، ئێك ژ ئێلێن ( عەشیرە ) ێن ئێزدییان ئەڤێ جەژنێ دگێرن ئەو ژی ئێلا ( چێلكا ) یە و دبێژنە ئەڤێ جەژنێ ( باتزمی ) ئانكو جەژنا ( تاووسی مەلەك ) دكەڤتە ئێكشەمبوویا دوماهیێ ژ كانوونا ئێكێ هەتا ئێكشەمبوویا پێش كانوونا دووێ، ئانكو ئەڤ جەژنە هەفت رۆژا دئێتە گێران.
ئێك شەمبوویا پێشیێ دبێژنێ ( جل شۆ )،د وێ رۆژێ دا هەر مالەكا ( چێلكی ) بەرهەڤیێن خوە دكە ژ بۆ ئەڤێ جەژنێ،هەروەسا رۆژا دووشەمبوویێ و سێ شەمبوویێ و چارشەمبوویێ ب رۆژی دبن و رۆژا چارشەمبوویێ هەر مالەك ل گۆرەی شیانێت خوە سەربرەكێ دكەتە قوربان بۆ جەژنێ، هەموو هێڤارێن جەژنێ چرا ل بەر خەورە دهێتە هەلكرن و خەورەی دانایە هەتا رۆژا دووماهیێ ژ جەژنێ، هەر كەسەكی مرازەك یان نەخۆشیەك هەبت دكاریت ل بەر ڤی خەورەی داخوازیێن خوە بكەتن و ئێزدی قەستا ئەڤێ ئێلێ دكەن و جەژنا هەڤدوو پیرۆز دكەن وەكو رێ و رسم سمات ل بەر وان دئێتە دانان ئەو سمات ژی تایبەتن ب ئەێ جەژنێ ڤە وەكو ( مێویژ و سەوك و گۆشت…هتد ).
هەروەها رۆژا چارشەمبوویێ ب شەڤ شەڤ بەراتە و دبێژنێ ( شەڤ بەراتا خەورە ) رۆژا پشتی پەز كوشتنێ ،ئانكو رۆژا پێنج شەمبوویێ خوارنەك دئێتە چێكرن دبێژنێ: ( دان و نۆك و گۆشت ) دبێژنێ ئەڤێ خوارنێ هەمووێ ( سمات ) ئەو سمات لگەل سەوكا دئێتە گێران ل سەر گوندیان دا هەروەها رۆژا پێنج شەمبوویێ ل سەر ئەینیێ شەڤ بەرات هەیە و هەر ئێزدییەكی چاڤێ وی ل خێرێ بت و ل گرتنا وێ شەڤ بەراتێ بت دكارێ بگرە جەژن بەردەوامە ب هاتن و چوونێ هەتا رۆژا ئێك شەمبوویێ،رۆژا ئێكشەمبوویێ خوارنەك دی هەیە دبێژنێ سەر و پێ و ئەو خوارن ئانكو سەر و پێ ل گۆرەی بیر و باوەرێ ئاینی دەست نیشانكریە ژ شێشمس رە و دبێژنێ تاشتێیا شێشمس،هەروەها رۆژا ئێك شەمبوویێ سەر و پێ ل سەر دەر و جیران و گوندیان دئێتە دابەشكرن و ل بەر وان كەسێن قەستا مالا وتن دكەن دئێتە دانان و ئەڤ رۆژە بۆ هۆزا چێلكا رۆژەكا تایبەتە ئەو ب خوە د چن جەژنا ئێك و دوو و ئێزدی ب گشتی ژی دهێن جەژنا ئەوان پیرۆز دكەن و هەر كەسەكی دلێ وان ژێك مابت د ئەڤان رۆژن دا پێك د ئینن.
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی
