حوزه‌یران 17, 2024

Lalish Media Network

صحيفة إلكترونية يومية تصدر باشراف الهيئة العليا لمركز لالش الثقافي والاجتماعي في دهوك - كوردستان العراق

هۆگر حەیدۆ:كورتیەك ل سەر جڤات و چینێن شێخا یێن ئێزدیان

كورتیەك ل سەر جڤات و چینێن شێخا یێن ئێزدیان
هۆگر حەیدۆ
پشتی نەمانا داسنی یا و هاتنا شیخادیی ئێكێ‌ د كارب خێر بۆ ناڤ ئێزدیان ل سالا 1116 ز جڤاتا باتنێ‌ هاتە دامەزراندن . پشتی قەدەم گوهاستنا شیخادیێ‌ ئێكێ‌ و كو ل رۆژا چلا وی شیخادیێ‌ دووێ‌ ل گوندێ‌ بۆزا داهر بوو.
هاتنا وی بۆلالش دگەل برایێن وی ( شیخ عبدلقادرێ‌ رەحمانی، شیخ سمائێلێ‌ عەنزەلی، شیخوبەكر ) (یازدە خەندەكێت كوور هەفت دتاری چار ب نوور) مەحفەلا شیخادی هاتەدامەزراندن. لگۆر گۆتنا د.خلیل جندی پشتی ناكوكیێن دناڤبەرا ئادانییا و شەمسانییا وی دەمی ئێزدی بۆ ماوەیەكی درێژ بێ‌ جڤات مان هەتا 1ی تەموزێ‌ سالا 1928ز لسەر دەمێ‌ سەعید بەگ جڤاتا رۆحانی هاتە دامەزراندن، لسالا 1968ز ژنخوازی دناڤبەرا پیرێت هەسن مەمانا و هەسنالكا دە بوو رەوا. ل دەمێ‌ مەحفەلا شیخادی دكارب خێر حەد و سەد بۆ ئێزدیان هاتنە دانان . ل وی دەمی شیخادی سەروكێ‌ مەحفەلێ‌ بوو ، شیخ شەمس و شیخ فەخر وشیخ ناسردین ژ شەمسانییا و شێخ مهمدێ‌ باتنێ‌ ژ قاتانی یە و هەسەن مەمان ژ پێرێن چل پیرا و شیخ حەسەنێ‌ پسێ‌ شیخادی ژ ئادانییا بەشدار بوون، چنكو هەر ژدەمێ‌ هاتنا شیخادی هەتا قەدەم گوهاستنا كاروبارێت ئایینی ددەستێ‌ شیخادی وپسێت وی دە بوون ل وی دەمی حەد و سەد و زانستێ‌ سنگی (علم صدر) هاتنە دانان .
پەدشێ‌ من كر سوحبەتە
لێك رونشتبون موحبەتە
پە دشێ‌ من دانا حەد وسەدە
********************
پەدشێ‌ من حەد وسەد چێكرن
شەریعەت وحەقیقەت ژێك جهێ‌ كرن
سوونەتە مخفی بوو هنگی داهركرن

و شێخ ل سەر سێ‌ چینان : ئادانی ، شەمسانی ، قاتانی هاتنە دابەش كرن و ژن خوازی دناڤبەرا واندا هاتە گونەه كرن.
1_ ئادانی : شیخ حەسەن و پسێن وی نە : شرفدین ، براهیمێ‌ خاتمی ، شێخ زەینادین ، شێخ موس . چاربابكن ، پێشیمامێ‌ بابێ‌ شێخ رێبەرییا وان دكەت.
ب نۆێنەری یە شێخ حەسەن . سێ‌ پێشیمام هەینە پیشیمامێ‌ بابێ‌ شیخ و پیشیمامێ‌ عەشیرەتا چێلكییا شێخن شرفدینن و پێشیمامێ‌ مەرەگەهێ‌ شێخن شیخ حەسەنە .
2_ شەمسانی ئێزدی ئەمیر و پسێن وی نە : شێخ شەمس ، شێخ فەخر ، ناسردین ، سجادین . سێزدە بابكن. شێخێ‌ وەزیر نۆێنەرییا وان دكەت .
ب نوێنەرییا شیخ شەمس ل دەمێ‌ جڤاتا روحانییا بابێ‌ شێخ (ئیختیارێ‌ مەرگەهێ‌ ) نۆێنەرییا وان دكەت ب نوێنەرییا شیخ فەخر .
3 _ قاتانی : شیخادی و براێت وی نە چار بابكن . میرێ‌ شیخا نۆێنەریا وان دكەت ب نۆێنەریا شیخادی .
قاتانی ب سەر سێ‌ بەشا دابەش دبن ( شێخ ، فەقیر ، پسمیر ) ، ناڤێ‌ پسمیر ل دەستپێكێ‌ ناڤێ‌ وان فەقیرین شیخێن قاتانی بوو پشتی سالا 1832 ز ناڤێ‌ پسمیر وێ‌ هاتی. حسن چولی و نەڤێت وی دبنە پسمیر . بۆ زانین بەری شەڤا شەڤ بەراتێ‌ مەرەبی قاتانی بوون پشتی شەڤا شەڤ بەراتێ‌ مەرەبی بووینە پیر و مرید.

و هه‌موو ئادانى مريدێن شێخ شه‌مسن و هه‌موو قاتانى مريدێن ئادانيانه‌.

شێخ حەسەن ژ ئادانیایا شێخ و خودانێ‌ شیخادی بوو ، پیرێ‌ جەروا پیرێ‌ شیخادی بوو و ئومەر خالا مەرەبیێ‌ شیخادی بوو .
تاووس ل سەر ناڤێ‌ ئادانییا و خەرقە سەر ناڤێ‌ قاتانییا و بەرێ‌ شباكێ‌ سەر ناڤێ‌ شەمسانی یە .
سەما (ئەو رێ‌ ورەسمەیە دەمێ‌ گۆلك دكوشتن و لدۆر وی ئاگری گۆڤەند دكرن وپیستێ‌ گۆلكی دكرنە دەف) دوو رێزكی دهێتە كێشان رێزەك یا ئادانی یە پیشیمامێ‌ بابێ‌ شیخ ل پێشە د باوەریا ما ئێزدیان دا حكومەتا خۆدێ‌ یا ل ئەسمانا و رێزا دی یا شەمسانیایا ئختیارێ‌ مەرگەهێ‌ ل پێشە د باوەریا ما ئێزدیان حكومەتا خۆدێ‌ یا ل ئەردی . هەردوو رێز 48 گاڤا دهاڤێن نیشانا ژمارا حەفتیێت سالێ‌.
دمێ‌ دچن دوازدا جارا دسەكنن؛ نیشانا دوازدە مەهێن سالێ‌ یە . هەردوو رێز ل دۆر چەقەلتوی دزڤرن نیشانا زڤرینا هەسارایا ( ئەردی ) ل دۆر روژێ‌ .
د زڤرین و لڤینا خوەدا لنگێ‌ خو ژ ئەردی راناكەن نیشنا پیروزیا ئەردی یە :
ئەزم ئەردێ‌ دەروێش
یێ‌ ل سەر من دگەرێن جوق و جملەت و جێش
كەس ب كوبارێ‌ نا چتە پێش

تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی

مقالات ذات صله

الرد

پۆستی ئەلکترۆنیکەت بڵاو ناکرێتەوە . خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

Copyright © 2021 by Lalish Media Network .   Developed by Ayman qaidi