فەرمانا 74ێ تراژیدی و پری كارەسات بوو
جوان بەرواری
مەزنترین كارەساتا چوویە دناڤ لاپەرێن دیروكێ كوردێن رەسەنێن ئێزدی دا،رۆژا هەری رەش و تاری ب هەموو بەلگەیێن خۆڤە ئەوا كو هەر سال دئێتە زێندی كرن و جارەكا دی ئەو رۆژە دئێتە دەنگڤەدان د دلێن دەیكێن چەگەر سۆتی دا،كو رۆژا 3/ 8 / 2014 پشتی بۆرینا دووسالێن وێ ئەڤ كارەساتا شنگالێ ئەڤا ب سەرێ خەلكێ ژارو بەلنگاز هاتی كودئێتە هژمارتن ئێك ژ فەرمانێن لیستا 74فەرمانێن دی دئێنە دانان دچنە دناڤ مێژوویێن دیرۆك و خەباتا گەلێ ئێزدی دا ودئێنە زێدەكرن ل ناڤ ژمێرا وان دا ، لێ ل دووڤ وی نەخشێ جوگرافی ب درێژاهیا دیرۆكێ سالان ژ ئەنجامێ فەرمانێن بەردەوام ئەوێن ب سەرێ جڤاكێ ( ئێزدی ) هاتین گهۆرینێن مەزن ب سەردا هاتینە ئەنجامدان و خەلكێ وێ دەم بر دەمی هاتینە بچیكرن وبەرەف كێمبوونێ چووینە!.
ئیك ژوان زولم و زۆرداریا ب ڤی جڤاكی هاتیكرن ئەو بوویە كو تێهنیا رژێما بەعس ب تاوانا دەربەدەریكرن و تەعریبیێ نەشكەست،بەلكو وێڤە ترچوو دەما ل سەرژمێریا گشتی یا سالا 1977 رەگەزناما هەموو كوردێن ئێزدی ل شنگال و شێخان و فەیدیێ وسێمێلێ هەموو گوهارتن و رەگەزناما هەموویا كرنە (عەرەب ) بێ گۆمان گهۆرینا رەگەزناما ولاتیەكی یان سەرجەم مللەتەكێ بێ ئیرادە و حەزا تاوانەكا ئێكجار دكتاتۆری شوفینی بو دژی برگێت جاردانا مافێ مرۆڤی یە ژلایێ نەتەوەیێن ئێكگرتی ڤە دەركەفتی دژی هەموو یاسایێن دەولەتێ و جیهانا مرۆڤایەتیێ ؟،لێ خۆش بەختانە سەرهلدانا گەلێ ئێزدی ل ئادارا سالا 1991 چەسپاند كو گهۆرینا رەگەزا كوردێن ئێزدی ب عەرەبكرنا وان كو وانا چ مفایێ خۆنەبوو، جارەكا دی كوردێن ئێزدی ب كوردایەتیا خۆ شادبوونە ڤە،هەردیسان فەرمانەكا دی كو ئەو ژی ناخێ مرۆڤایەتیێ دهەژینە ئەوبوویە كو دەمێ سولتان موادێ ئوسمانی ڤە ل سالا 1632 ل دەمێ ڤەگەریانا وی ژ داگیركرنا بەغدا ددەرهەڤێ ئێزدیێن شنگالێ دا هاتیە ئەنجامدان هەتا رادەیەكێ ئەحمد سولتان پاشا كو ئێك ژ كەسێن دگەل ئەڤی لەشكەری بوو دبێژت مەسەرێن دەه هەزار كوردێن ئێزدی یێن شنگالێ برین ! رەنگە هەژمارێن فەرمانێن چەرخێ نۆزدێ یێن ب سەرێ كوردێن ئێزدی هاتین ژهەموو فەرمانێن دی پتر بن و كاریگەریا وان بەرفرەهتر بوویە ،هەردیسان والیێ بەغدایێ دەمێ هاتی كو دگەل وێ چەندێ والیەكێ موسلێ سێ فەرمانێن مەزن ب سەرێ شنگالێ ئینان ئەو ژی ب هەزاران خەلكێ سڤیل و بەلنگازو ژن و زارۆك و پیروكال قەتل و عام كرن هەتا وی رادەی كودبێژن تەرش و تەوال رەزو بیستان ژی ب ئەڤێ هێرشا ئاگری قورتال نەبوون هاتنە پووچكرن تا مینا چەندین فەرمانێن دی ژی كو هزرا جڤاكێ ئێزدی هاتیە جهگیركرن و ب شێوەیێ چیرۆك و هۆزان ستران و بەرەبایان بوو یێ دووڤ خۆدا دهێلن و ژ باب كالان بەردەوام دئێنە ڤەگوهاستن.
سەرەرای ڤان هەموو ئێش و ئازارو مەینەتان ل دووڤ گوتنێن گەلەك رەوشەنبیر و كەسێن ب ناڤ سالڤەچووی خوەدی سەربوو كو دڤان كارەساتان دا ماین زیندی،تا نۆكە ژ جڤاكا ئێزدی هاتیە ڤەگۆهاستن و دبیردانكا ئەوان دا هاتیە پاراستن و دبێژن ئەڤ فەرمانە ژ هەموو فەرمانێن دی تراجیدی تر ب قەبارەیەكا بەر فرەهترو پری كارەسات تر بوو ب سەرێ مە هاتی،لێ لدووڤ ڤان ژێدەرێن تانۆكە ل بەرچاڤێن مە كو دوماهی عیوانێ راستەقینە یا هۆڤاتی یا دوژمنێن كوردان و مرۆڤایەتیێ بوو بەرامبەر ئەڤی خەلكێ ژارو بەلەنگاز كو ب هەزاران كوشتن ئێخسیركرن و رەڤاندن و تالان و وێرانكرن ، لەورا ئەڤ رەنگێ كارەساتا شنگالێ بۆ مە دیرۆكەكا پری خەمناك تر وپێشەرۆژەك نەدیارتر سەپاند ومینا وەلاتەك پری قەیران كێشەوگرفت،زێدەباری وێ چەندێ كوئەڤێن هەنێ كۆمەكا ئەگەرانە كو چ ئاسویێن گەش و چ پێشەرۆژێن زولال ل بەرچاڤێن مە دیارنەبن،لەورا هزرا هەلبژارتنا وەلاتەكێ دی دكەین ئەو ژی وەلاتێ خۆ یێ دیرۆكی مینا چەندین سالانە دهەموو تێكۆشان وبەرخودانان دا بەشداربوین پێخمەت وێ چەندێ داكو بینە ئێك ژ كوردێن خوەدی دیرۆكەك پری كوردیتی دچاندو كلتۆرو نەتەوا جڤاكا خۆ یارەسەنایەتی دا،لێ ب مخابنی ڤە ئیرۆ قەستا وەلاتێن غەریبێ دكەین ب ڤی دەردێ گران ڤە!.
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی