ئەرەب بۆ مانێ ل كوردستانێ هانێ بۆ پەرلەمانێ دبەن
رووداو – سلێمانی
سارا عادل، خەڵكی بەغدایە و چەند ساڵێكە لە هەرێمی كوردستان دەژی. هەفتەی رابردوو لەگەڵ هاوڕێكانی هاتبووە سەر شەقام و بۆ ئەوەی ناڕەزایی دژی بڕیارێكی وەزارەتی پەروەردەی عێراق دەرببڕێ، چونكە ئەو بڕیارە خێزانەكەی ئەوی خستووەتە بەردەم دوو بژارە: سارا یان دەبێ واز لە خوێندن بهێنێ و لەگەڵ خێزانەكەی بگەڕێنەوە بەغدا، یان ئیتر مافی خوێندنی بە زمانی عەرەبی نابێ و حكومەتی بەغدا ئەو قوتابخانانە دادەخات كە تا ئێستا لە هەرێمی كوردستان خەرجیی كێشاون. سارا دەڵێ “من نامەوێ بگەڕێمەوە بەغدا، لەبەرئەوەی تەقینەوەی زۆری تێدایە، خەڵكی رۆژانە دەكوژرێن، ناتوانین بچینە دەرەوە، نامەوێ قوتابخانەكەم دابخرێت، دەمەوێت لێرە ژیان بەسەربەرم”.
سارە خوێندكاری شەشی بنەڕەتییە، هەرچەندە وەك ئاوارە سێ ساڵی لە كوردستان خوێندووە، بەڵام ئەو ماوەیە بۆ ئەو لە رۆژە خۆشەكانی بوون، چونكە لێرە لە كەشێكی ئارام و دوور لە تەقینەوە و هەڕەشەدا ژیاوە.
وەزارەتی پەروەردەی حكومەتی عێراق بە رەزامەندی ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق، بڕیاری داخستنی سەرجەم ئەو قوتابخانە عەرەبییانەی دەركردووە كە ساڵانێكە بۆ ئاوارە عەرەبەكانی هەرێمی كوردستان كراونەتەوە. بڕیارەكە گەیشتووەتە نوێنەرایەتی وەزارەتی پەروەردەی عێراق لە هەرێمی كوردستان. بەپێی دەقی نووسراوەكەی وەزارەتی پەروەردەی عێراق، دەبێ لەسەرەتای ساڵی نوێی خوێندنەوە جێبەجێ بكرێت، بەڵام مامۆستایان و خوێندكارانی ئاوارەی عەرەب لەو بڕیارە تووڕەن.
نەرجس عومەر، قوتابی پۆلی پێنجەمی بنەڕەتی، وەك سارا تووڕەیە لەو بڕیارە و نایەوێت بگەڕێتەوە بۆ شارەكەی. چونكە وەك خۆی دەڵێ هەرگیز ئەو ساتانە لەبیرناكات كە لە بەغدا دەژیان و گرووپێكی نەناسراو مامەكانیان رفاندووە “ئێمە لەبەردەم هەڕەشەداین، ناتوانین بگەڕێینەوە، مامەكانی منیان رفاند، لەبەرئەوە ناتوانین بگەڕێینەوە، ئێمە هەڕەشەی كوشتنمان لەسەرە”.
پاش ئەوەی چەكدارانی داعش دەستیان گرت بەسەر شاری فەللوجەدا، رەسوڵ عەباس، لەگەڵ خێزانەكەی روودەكەنە شاری سلێمانی، رەسوڵ هێندە تێكەڵی خەڵكی شارەكە بووە، ئێستا بە كوردییەكی رەوان قسە دەكات. ئەو دەڵێت “من نامەوێت بگەڕێمەوە، چونكە خانووەكەم رووخاوە، هیچ قەرەبوویەك نییە، دەمەوێت لە سلێمانی بمێنمەوە”.
گوتیشی ئەو بڕیارە وای لێناكات سلێمانی جێبهێڵێ و بگەڕێتەوە شارێك كە هیچ گەرەنتییەكی ئەمنیی تێدا نییە.
بەپێی ئامارێك كە وەزارەتی پەروەردەی حكومەتی هەرێمی كوردستان داویەتییە (رووداو)، لە هەولێر 104 قوتابخانە بۆ قوتابیانی شارەكانی عێراق كراونەتەوە كە 73 هەزار و 334 قوتابی تێدا دەخوێنن، لە سلێمانی لە 100 قوتابخانەی عێراقی 36 هەزار قوتابی دەخوێنن، لە دهۆكیش لە 172 قوتابخانەی عێراقیدا 110 هەزار قوتابی دەخوێنن.
بەشی زۆری مامۆستایان و كەسوكاری قوتابییەكان پێیانوایە بڕیارەكەی وەزارەتی پەروەردە سیاسییە و هیچ پەیوەندی بە دۆخی ئەمنیی ناوچە رزگاركراوەكانەوە نییە. محەممەد جبووری، باوكی قوتابییەكی عەرەبە و لەگەڵ قوتابییەكان هاتووەتە نێو خۆپیشاندانەكە و دەڵێ لەوەتەی هاتووەتە هەرێمی كوردستان، هیچ كێشە و گرفتێكی بۆ دروست نەبووە، بۆیە نایەوێت بگەڕێتەوە “من كە لێرەم هەست بە مرۆڤبوونی خۆم دەكەم، هەست بەئارامی دەكەم، بەهیچ شێوەیەك نامەوێت بگەڕێمەوە جێگەیەك بەبەرچاومەوە منداڵەكانم بكوژن، ئەگەر حكومەت سووربێت لەسەر جێبەجێكردنی بڕیارەكەش، من هەر ناگەڕێمەوە با منداڵەكانم نەخوێندەوار بن، بەڵام ژیانم ئارام بێ”.
ئارامی و ئاسایشی باشووری كوردستان كەشێكی وای بۆ مامۆستایان و قوتابیانی عەرەب رەخساندووە، وا بە ئاسانی بیر لە گەڕانەوە بۆ زێدی خۆیان نەكەنەوە. سەنا عەباس مامۆستایە و داوا لە حەیدەر عەبادی و وەزیری پەروەردە دەكات بەچاوی باوكانەوە سەیری قوتابیان و مامۆستایان بكەن و لەو بڕیارە پاشگەز ببنەوە “من چوار ساڵە لێرە مامۆستام و هیچ كێشەمان نییە، ناتوانم بگەڕێمەوە چونكە ماڵەكەم سووتاوە، كرێ گرانە، من لە شارۆچكەی بێجیم، هەموو دەزانن كە بەهۆی شەڕەوە هێشتا وێرانەیە و بۆ ژیان ناشێت، بارودۆخی ئەمنی ناجێگیرە”.
ئاوارە عەرەبەكان لە سەرەتای ساڵی رابردوودا بەشێكی زۆریان گەڕانەوە شارەكانی خۆیان، بەڵام گەڕانەوە بۆ ئەو ئاوارانەی كە خەڵكی ناوچە وێرانبووەكانی دوای شەڕی داعشن، وەك ئەوەیە قومارێكی گەورە بە چارەنووسی خۆیانەوە بكەن. چونكە جگە لەوەی هێشتا ئارامی و سەقامگیرییان بۆ نەگەڕاوەتەوە، خانووەكانیشیان وێران بوون و خزمەتگوزاری لە ناوچەكانیان پەكی كەوتووە.
عەبدولموجیب نایف، بەڕێوەبەری گشتی لە نوێنەرایەتی وەزارەتی پەروەردەی عێراق لە هەولێر، پشتڕاستی دەكاتەوە كە نووسراویان لە وەزیری پەوەردەوە پێگەیشتووە و تێیدا هاتووە كە دەبێت ئاوارەكان بگەڕێنەوە شوێنەكانی خۆیان، چونكە قوتابییەكی زۆر گەڕاونەتەوە ناوچەكانی خۆیان و ئێستا پێویستیی زۆریان بەمامۆستا هەیە، بۆیە بڕیاردراوە بەگەڕاندنەوەی مامۆستا و فەرمانبەر و وانەبێژەكان بۆ ناوچەكانی خۆیان.
ئێستا ئاوارەكان و مامۆستایان و كەسوكاری ئاوارەكان هیچ رێگایەكیان لەبەردەم نەماوە بۆ وەستاندنی ئەو بڕیارەی بەغدا و پەنایان بۆ ئەو پەرلەمانتارە عەرەبانە بردووە كە ماڵیان لە كوردستانە. ئیمان محەممەد، بەڕێوەبەری گشتی لە نوێنەرایەتی وەزارەتی پەروەردەی عێراق لە سلێمانی، دەڵێت داوایان لە بەشێك لە پەرلەمانتارە عێراقییەكانی نیشتەجێی هەرێمی كوردستان كردووە هەوڵ بدەن ئەو بڕیارە هەڵبوەشێننەوە، تاوەكو ئەو كاتەی ئاسایش و ئارامی دەگەڕێتەوە بۆ ناوچەكانیان. ئەو پێیوایە ئەو بڕیارە سیاسییە و هیچ پێوەندی بەئاسایش و ئارامیی ناوچەكانیانەوە نییە “هەمووان دەزانن رۆژانە چ تاوانێك روودەدات لەو ناوچانەی ئێمە”، هەروەها گوتی كە لە رۆژانی داهاتوودا لەگەڵ یونیسیف كۆدەبنەوە بۆ ئەو مەبەستە تاوەكو لەو رێگەیشەوە هەوڵی هەڵوەشاندنەوەی بڕیارەكە بدەن “چونكە هەموو منداڵێك مافی خوێندنی هەیە بە ئاسایش و ئارامی”.
سیروان سیرینی، سەرۆكی لیژنەی پەروەردە لە پەرلەمانی عێراق، پێیوایە ئەو بڕیارە زیاتر سیاسییە و هیچ پێوەندی بەگەڕاندنەوەی ئاسایش و ئارامییەوە نییە بۆ ناوچە رزگاركراوەكان. سیرینی بە (رووداو)ی گوت: “وەزیری پەروەردە خۆی پارتێكی سیاسی دروستكردووە و بەشداریی هەڵبژاردن دەكات، دەیەوێت ئاوارەكان بگەڕێنێتەوە بۆ ئەوەی سوود لە دەنگەكانیان وەربگرێ”. گوتیشی “رێگە نادەین ئەو بڕیارە جێبەجێ بكرێت، چونكە زۆربەی جێگەكان خاپوور كراون، دەبێت كەشێكی ئارام بۆ گەڕانەوەی قوتابیان و مامۆستایان بڕەخسێنرێ”.
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی
