تشرینی یه‌كه‌م 15, 2024

Lalish Media Network

صحيفة إلكترونية يومية تصدر باشراف الهيئة العليا لمركز لالش الثقافي والاجتماعي في دهوك - كوردستان العراق

دلڤین خەلەف:توندوتیژیا ل دژی ئافرەتێ‌

توندوتیژیا ل دژی ئافرەتێ‌
دلڤین خەلەف
* – ئافرەت كیە و ئەركێ‌ وێ‌ دناڤ كۆمەلگەهێ‌ دە چیە.
1_(ئافرەت ل ناڤ هەموو جڤاكەكی دە دیارە وەكو (دایك _كچ _خویشك _هەڤژین) ودیسان دئێتە ناساندن ب نیڤەكا كۆمەلگەهێ‌،هەروەسا بوویە فێرگەهـ وپەروەردەكا سەركەفتی یا ژیانێ‌ ژبۆ نیڤا دن وئەو هەموو دەمەكی كەفتیە بەر بارێ‌ گران و زەحمەتیا برێڤەبرنا ژیارا رۆژانە یا خێزانێ‌ دناڤ جڤاكێ‌ خۆ دە و چەندین نموونە ل سەر ڤێ‌ چەندێ‌ هەنە:
* – پالپشتیا ئافرەتێ‌ بۆ زەلامی دناڤ مالباتێ‌ دە پێخەمەت ئاڤاكرنا خێزانەكا بەختەوەر وسەركەفتی.
* – هەلگرتنا بارێ‌ بەرپرسیارەتیێ‌ وبرێڤەبرنا كاروبارێ‌ خێزانێ‌ ژ هەموو ئالیان ڤە وەكو ئەركەكێ‌ جڤاكی.
* – پەروەردەكرنا زارۆكان ب رەنگەكی شایستە دناڤ كۆمەلگەهێ‌ دە.
* – ئافرەت بوویە پالدەرەكا سەرەكی ژبۆ ژیانەكا ئارام دناڤ خێزانەكا سەركەفتی دە.
2_(دیرۆك شاهیدە كو ئافرەتێن كوردستانێ‌ ب گشتی وئافرەتا ئێزدی ب تایبەت ژبۆ هەموو جیهانێ‌ سەلماند كو ئەو خودان ئیرادەیێن ب هێزن وب خۆراگری ل درێژیا ژیانێ‌ دە ئەركێ‌ خوەیێ‌ جڤاكی دە سەركەفتی بووینە وژ زەحمەتی و ئاستەنگیێن ژیانێ‌ نەترسیاینە و ژبارگرانیێ‌ وتەنگاڤیان خۆ نەداینە رەخەكێ‌ ونەرەڤیاینە، لەوا ئەڤێن ل خوارێ‌ دیار چەندین نموونە وسەربۆرن ل سەر خۆراگریا ئافرەتا كورستانێ‌ یا هەردەم خۆ كریە قوربانی ژبۆ ئاڤەدانیا جڤاكەكی ساخلەم.
* – د هەموو شۆرەش و سەرهلدانان دە ئافرەتێن كورد ب خۆراگری پێشرەو بووینە و ب وێرەكی ئەركێ‌ خۆ جی بجی كرینە وپاشڤەگەز نەبووینە.
* – ئافرەتا كورد زێدەباری خودانكرن و پەروەردەكرنا زارۆكان وەكو مالخۆیەكا ژێهاتی مالداری كریە و هەروەها ب هەلویستێ‌ خۆ یێ‌ مكوم قەهرەمانەكا چاڤنەترس وپەهلەوان بوویە.
* – دیسان هەروەسا ئافرەتا ئێزدی یا خۆراگر ژی سەرەرایی مالوێرانی و نەهامەتا بسەرێ‌ وێ‌ دە هاتی هەر ژ كەڤن دە و هەتا نها گوهنەدایە زەحمەتیا ژیانێ‌ وهەموو رێك ل پێشیا خۆ دانینە وهەول دایە ببتە خودانا خێزانەكا بەختەوەر و دناڤ جڤاكەكی ئازاد و پێشكەفتی دە ژیانەكا ئارام ببنە سەر.
* – سەرەرایی كو چەندین فەرمانێن ل ژێر ناڤێن جودا جودا بسەر كۆمەلگەها ئێزدی دا هاتین ئافرەتا ئێزدی دەست دانەنایە وئیرادا خۆ كریە چەپەرەكی ب هێز ومەرتالەكی پۆلایی پێخەمەت پاراستنا جڤاكێ‌ خوە وبوویە پالدەرەكێ‌ سەرەكی ژبۆ سەرفەرازیا مللەتێ‌ خۆ.
* – هەر دیسان ل فەرمانا ڤێ‌ داویێ‌ یا ب سەرێ‌ خەلكێ‌ مە یێ‌ شنگالێ‌ هاتی ل سەر دەستێ‌ رێكخراوا تیرۆرستی یا داعش،ئافرەتا شنگالی سەلماند كو ئەو بیروباوەرێن ل سەر پەروەردەبووین گەلكی مەزنترن ژ زۆرداریا دوژمنی و ژیارا ئاوارەبوونێ‌ وهەبوونا ل ژێر چادران هەلبژارتن و خۆ رادەستی هێز و زۆرداریا دوژمنا نەكرن.
# – رێكگرتن و چارەسەریا توندوتیـژیا ل دژی ئافرەتێ‌:
1_ئەگەرێن توندوتیژیا ل دژی ئافرەتێ‌ دئێتە بكارئینان و چارەسەریێن پێتڤی:
* – بێگۆمان وەلاتەكی وەكو كوردستانێ‌ كو ب سەدێن سالان داگیركری ودوژمنان زۆرداری لێ‌ كری دێ‌ نەیا ب ئاسانی بێ‌ كو د دەمەكی كێم دە ودناڤ هەموو تەخ وچینێن وی دە دیموكراسی بەرقرار بێ‌ ودان ب مافێ‌ ئافرەتان بێتە دان و ئازادیا هاتن وچۆنێ‌ بۆ وان ل ناڤ دە پەیدابێ‌ ونە دشیان دایە هەموو تەخێن جڤاكی وەكو یەك هزر دڤی بابەتی دا بكەن، ژبەر ڤێ‌ چەندێ‌ دبێ‌ ل ناڤ هەر پێكهاتەكی مللەتێ‌ مە دا ژی توندوتیژی ل دژی ئافرەتان بێتە بكارئینان و ئافرەت بێتە ئێشاندن و ببنە قوربانیێن هزرێن پاشڤەرۆیی.
* – رەگەزپەرێسیا ئۆلی وعێل وعەشیرەتگەری دبنە ئەگەرەكی سەرەكی توندوتیژیا ل دژی ئافرەتێ‌ و زۆر جاران گەهشتیە رادەیەكی كو ئافرەت هاتبتە ژناڤبرن ل سەر چەند ئەگەرێن بێ‌ بنەما و بێگونەهـ.
* – زۆر جاران نەخوێندەواری ونەشەهرەزایا ئافرەتێ‌ بوویە ئەگەرێ‌ ب سەردابرنا وێ‌ و توندوتیژیا ل دژی ئافرەتێ‌ ژڤێ‌ چەندێ‌ پەیدابوویە.
* – ترس و شەرما مالباتێ‌ و خێزانێ‌ گەلەك جاران بوویە ئەگەرێ‌ وێ‌ چەندێ‌ كو ئافرەتێ‌ نكاریە بەرەڤانیێ‌ ژ مافێ‌ خۆ بكەت و ژئەگەرێ‌ وێ‌ چەندێ‌ تووشی توندوتیژیا خێزانێ‌ بوویە.
* – ل ڤی سەردەمی دا كو زانست وزانین گەهشتیە قۆناغەكا پێشكەفتی وسۆشیال میدیا ڕۆلەكی سەرەكی دناڤ هەموو مللەتان دا هەبوویە،لێ‌ ب مخابنی ڤە زۆر جاران ئەڤ چەندە ب شاشی هاتیە بكارئینان وب تایبەت ژلایێ‌ گەنج وسنێلە ونەخواندەڤانێن ئافرەت ڤە وئەڤێ‌ چەندێ‌ ژی توندوتیژیێ‌ پەیدا كریە وبوویە ئەگەرێ‌ تێكچۆنا رەوشا ئافرەتان دناڤ خێزانێ‌ دا.
* – هەڤژینیا بێ‌َ دل وبزۆری یان ژی پێشوەخت دناڤ هەر خێزانەكێ‌ دا بوویە ئێك ژئەگەرێن توندوتیژیێ‌ ل دژی ئافرەتان.
* – ئەگەر ئەڤ هەموو بابەتە ل بەر چاڤ بێنە گرتن وخەلكێ‌ مە یێ‌ كوردستانێ‌ ئەڤان هەموو خالان جی بەجی بكەن،بێگۆمان توندوتیژیا ل دژی ئافرەتان پەیدانابێ‌ وتاكە چارەسەری ژبۆ بنبڕكرنا وێ‌ دناڤ كۆمەلگەها كوردستانێ‌ دا ب هەموو تەخ وچینێن خۆ ڤە ئەوە كو نەخوێندەواری نەمینێ‌ وئازادیا ئافرەتان لگۆر دابونەریتێن كوردەواریەكا راستەقینە ودروست بێتە دان وجوداهیا رەگەزی بێتە سنورداركرن ول جیێ‌ توندوتیژیێ‌ لێك تێگەهشتن وزمانێ‌ دیالۆكێ‌ بێتە بكارئینان ئەڤ چەندە دێ‌ بتە بنەمایێ‌ نەهێلانا توندوتیژیێ‌ ل دژی ئافرەتان.
هەر سال و ئافرەتێن كوردستانێ‌ سەرفەراز ولەش ساخ وسەركەفتی بن،هیڤیدارین ل سالێن بێن هەموو ئەو كچ وخوشك ودایكێن مە یێن ماینە ل ناڤ دەستێن تیرۆرستێن داعش دا بێنە رزگاركرن و بسەربلندی ڤەگەرێنە هەمبێزا كەسوكارێن خۆ و وەلاتێ‌ مە هەر ئارام وئاڤەدان بێ‌.

تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی

مقالات ذات صله

الرد

پۆستی ئەلکترۆنیکەت بڵاو ناکرێتەوە . خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

Copyright © 2021 by Lalish Media Network .   Developed by Ayman qaidi