شنگال خودانا برینەكا كوور و نەسارێژكری
فەلاح خێری
وەكو دهاتە چاڤەرێكرن كو چەرخێ(21)ێ دێ چەرخێ جیهانگیری و پێشكەفتن و چەسپاندنا مافێ مرۆڤی و هەڤقەبوولكرن و ئاشتەوایی بت ل تەڤایا جیهانێ و ئێدی هەموو مرۆڤ وەكو مرۆڤ وێ بێنە قەبوولكرن،بێی بەرچاڤ وەرگرتنا جوداهیێن ئۆلی، مەزهەبی، نەتەوەیی، رەگەزی، رەنگی، چینایەتی، جڤاكی و … هتد،هەروەسان چاڤەرێ دهاتەكرن كو وژدانا مرۆڤایەتیێ وی بكەڤە كار و ئێدی زۆری و زۆرداری و شەر و فەرمان نامینن و مرۆڤ ب ئەڤان شێوازێن توندرەو نائێنە كوشتن، دەیك و باب و خوشك و برا ب زۆری ژ هەڤدوو نائێنە ڤەقەتاندن،كچێن (9)سالی و دەیك ب زۆری ل بازاران ل مووسل و رەققە نائێنە فرۆتن.
لێ ئەوا دهاتە چاڤەرێكرن هەموو بوو خەون و وژدانا مرۆڤایەتیێ هەر وەك چەرخێن پر ژ هزرێن كەڤنار ما نڤستی و رێ دا هەر ل دەستپێكا ڤی چەرخی د ماوەیەكی كورت دا دوو جاران ئەوا نەدهاتە چاڤەڕێكرن بسەرێ ئێك ژ كەڤنارترین پێكهاتا ئۆلی لسەر روویێ ئەردی بێت،ئەوژی كۆمكوژیا “ئێزدیان” بوو ل هەردوو فەرمانێن (73 و 74)ێ ب ئەڤان هەردوو كارەساتان جارەك دن ئێزدی كەفتنە بەر فەرمانا و بوونە نێچیرا توندرەویا ئۆلی و بزاڤێن كۆمكوژی و تیرۆرستی،ل رێككەفتی(14 ئابا 2007)ێ ل دوو جیێن جودایێن سەر ب قەزا شنگالێ خەلكێ هەژار و بێ دەسەلات و بێ گونەهی ئێزدی ل كۆمەلگەهێن “گرعزێر و سیباشێخدر” كەفتنە بەر پێلا كریارێن تیرۆڕستی ژلایێ دوژمنێن مرۆڤایەتیێ و د (4) پەقینێن هەڤدەم دا ب سەدان كەس ژ چینێن جێواز بوونە قوربانیێن هزرا تیرۆرێ ب كوشتن و برینداربوون و وەندابوونێ ژبلی زەرەر و زیانێن مادی و كۆمكوژیەك دن و فەرمانەك دن لسەر فەرمانێن ئێزدیان هاتە زێدەكرن كو ب فەرمانا(73) دئێتە هژمارتن،هێش ئێزدی لبن شۆكا كارەساتا گرعزێر و سیباشێخدر دەرنەكەفتین و برینێن وان سارێژنەبووین، پشتی ماوەیەكی كێم جارەك دن تیرۆرستێن چەرخێ(21)ێ لژێر ناڤەكی دن روویێ خۆ یێ رەش و تاری نیشانی جیهانێ دان و بناڤێ دەولەتا ئیسلامێ ل عێراق و شام “داعش” ل(3ی ئابا 2014)ێ ب چەكێ خۆ یێ قورس و توندرەویا خۆ یا بێ بنەما هێرش ئینانە سەر دەڤەرێن ئێزدیان ل شنگال و دەست ب كوشتن و تالانكرن و كۆمكوژیا ئێزدیان كرن،دڤێ فەرمانێ دا پتر ژ(6)هەزار كەسێن ئێزدی ژ تەڤ چینان هاتن كوشتن و گرتن و ب هەزاران خەلكێ شنگالێ ل چیایێ شنگالێ مان ئاسێ و گەلەك خەلكێ شنگالێ ژ برسا و تێهنا مرن و زارۆك ژ بێ شیری ژ برسان بوونە قوربانی.
هێشتا كارەساتا ئێزدیان بەردەوامە ژبەركو هەتا نهۆ ب هەزاران گرتیێن ئێزدی ددەستێ تیرۆرستێن داعش دا ماینە و ل بازاران كرین و فرۆتن ب كچێن ئێزدیان دئێتەكرن و زارۆكێن ئێزدی ل بنگەهێن لەشكەری یێن داعش دكەڤنە بەر مەشق و راهێنانێن لەشكەری و دبنە چەپەرێن پێشیێن شەری،ژبلی تالانكرنا مال و حالێ ئێزدیان ژلایێ تیرۆرستێن داعش و ئەرەبێن دەوروبەر ڤە،ژ ئەگەرێ وێ هێرشا هۆڤانە زێدەتر ژ( 400) هەزار جهنشینێن خەلكێ شنگالێ كۆچبەری ناڤخۆیا كوردستانێ بوون و دناڤا كەمپ و كاڤلان دا ئاكنجیبوون و ب هەزاران كۆچبەری دەولەتێن جیهانێ بوون و پەرت بەلاڤبوون وهەججین و ئەڤ چەندە هەتا نهۆ بەردەوامە.
ئەڤە چار سال دەربازبوون و كارەسات بەردەوامە، گەلەك ژ گرتیێن ئێزدیان ژ دەستێ تیرۆرستان رزگارنەبووینە و پرانیا خەلكێ شنگال كۆچبەر و پەنابەرن و نەزڤرینە سەر جی و حال و مالێ خۆ،ژبەركو زۆربەیا دەڤەرێن وان نەهاتینە پاقژكرن ژ مین و تەقەمەنیان و ب تایبەت لایێ قوبلەتێ و مالێن وان تالانكرینە،دیسان رێیا سحێلا بۆ شنگال نەهاتیە ڤەكرن و پاراستنا نێڤ دەولەتی بۆ دەڤەرێ نەهاتیە تەرخانكرن، ژبەر ڤان ئەگەران خەلكێ شنگال هەتا نهۆ دەربەدەریێ باشتر ژ ڤەگەریانێ دبینن،بەلێ سەرەرای هەبوونا كومكوژیێن بسەرێ ئێزدیان دئێن و هەولێن قركرنا ئێزدیان،ئێزدی هەر ماینە و دێ مینن مللەتەك رەسەن و ب باوەر و گرێدایی ئۆل و ئاخا خۆ و خەونێن تیرۆرستان و هاریكاریێن وان نائێنە بجهئینان.
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی