جەژنا قوربانێ د باوەریا ئێزدیان دا
مەھدی حەسەن موراد
جەژنا قوربانێ ئێک ژ جەژنێن ھەرە پیرۆز وگرنگ و کەڤنار د باوەریا ئێزدیان دا، ئەڤ جەژن ڤەدگەرێت بۆ سەر دەمێ نەبی براییم بابێ نەبیا ئەو کەسێ بۆ جارا ئێکێ خودێ خۆ ناسکری و داخازا ملەتی کری سەنەما بھێلن و خودێ ب پەرێسن ،ئانکو ل پێ فکرا فرعون و بابێ وی ئازری و ملەتێ وان نەچن ، و بەرسنگێ نەمرۆدی کافر گرتی ، لدیڤ سەبەقە قەولێن ئێزدیاتیێ ھاتیە گۆتن ، بابێ نەبی براییم دار و سەنەم بۆ نەمرۆدی کافر دروستکرن و کەسەکی نێزیکی نەمرۆدی بو، وەسا د ھێتە گۆتن کەشیشەکی د خەوا خودا دیتبو زارۆکەک دێ ل ناف شارستانی داھر بیت و دێ ئولا نەمرۆدی بەتال کەت ، دەمێ نەمرۆد ب ڤێ چەندێ حەسیا رابو زگێ حرمەتا کەلاشت و زارۆک ژێ ھاڤێتن دەر ، دا چو ژنێن دوو گیان نەمینن ، نەکو ئەڤ خەون بتە راست رابۆ ئەڤ کارێ دورندا ئەنجامدا دا درێژیێ ب دەسھەلاتا خۆ یا ئولی جڤاکی ب دەت بەلێ مفا نە بو ھار ھاتە روخاندن ،وەکی ل ڤێ سەبەقێ دبێژت:
وەى ل نەمرودێ كافرە
وەى ل حرمەتێت بێ مەفەرە
زكێ حرمەتا كەلاشت زارۆك ژێ ھاڤێتنە دەرە .
ــ ـــ ـــــ ـــ ــــــ ـــــ ـــــــ
ژ قودرەتا قادرێ مەزن ئەو زارۆک کەتا بەدەنا ژنا ئازری ئێ دار و سەنەم بو کافرا ب دەستێ خۆ دروستکرن ،
پشتی نەبی براییم ھاتیە سەر دنیایێ و فامە بی ھەر ئێکەم ئاخفتنا وی دگەل دای و بابێن خو کری ؟ ئەرێ خودێ ھەوە کی یە ،
بەرێ نە تەحیات ھەبوون نە سجودەت گوتنا براییمی یێ دای و بابێن تە د حەبینن نەمرۆدە ، براییم د بێژتە دای وبابێن خۆ ھون نەبێژن براییم تەفالە ئیمانا وەگرتی یە بەتالە، دیسا وەکی ل ڤێ سەبەقێ:
يا دايێ تو نەبێژە براييم تەفالە
خودێ من نە كوژت سەر ئيمانا وە ئينشەللا وتەعالە ئيمانا وە گرتى يە بەتالە
نەخێر تێ ھەبون نە صوابە
ل ئاخرەتێ ھەموو ل سەر روحا وە يە حسابە..
ــ ـــ ـــــ ـــ ــــــ ـــــ ـــــــ
ئازر بێ ئومێد بۆ ژ وەلەدێ خۆ بەرێ خو دەتە قەسرا نەمرۆدی و گازندا خو د گەھینتە نەمرۆدی کافر و د بێژتێ کوشتنا ڤی وەلەدی یە فەرە ژبەر کو ژ بەر حوکمێ ئیمانا وە چویە دەر ، دیسا سەبەقە دبێژت :
بابێ ب ناڤ عازرە
چو جەم نەمرودێ كافرە
گۆ كوشتنا ڤى وەلەدى يە فەرە
ئيرۆ ژ بەر حوكمێ ئيمانا وە جويە دەرە
نەمرۆدی کافر زانی بێ فایدە یە .
ــ ـــ ـــــ ـــ ــــــ ـــــ ـــــــ
نەمرۆدی رابۆ شاندە بێ براییمی و ھندی دگەل دانوستاندن بێ فایدە بو ، داخازیا وی یا نوو بۆ پەرستنا خودێ ، نەمرۆد و ئاقلدارێت وی بریار دان براییم ب سۆژن رابون ھەزار باری دارا خرڤەکرن و چەندین بارێن بوشی لێ کرن ژ ئەو پاش مەنجەنیق بۆ سارا براییم کارکرن، براییم ھاڤێتن ناڤ ئاگری لێ جبرایل بوو خودان و ئەو ژ ئاگرێ نەمرۆد رزگارکر ! ، دیسا وەکی ل ڤێ سەبەقا قەولێ نەبی براییم :
يا رەبى ئەز عەبدەكى تە مە يێ بێ سوجى بێ گونەھ يێ بێ بناس تو من ژ ئاگرێ نەمرودێ كافر بكەى خلاس دێ قوربانيا تەكەم چ قاس تشتێ ل بەر دلێ من يێ خاس
ــــــ ـــــــ ــــــــ ـــــــ ــــــ ــــــ
ب قودرەتا خودێ تەعالا ئەمین جبرایل ھاتە ناڤ ئاگرێ ل نک براییمی و دورا براییم خەلیل کرە مێرگ و چیمن و سوسن و بەیبۆن ، وەختێ کافرا دیتی سارا و براییم خەلیل و ئەمین جبرایل یێ ناڤ ئاگری و ناھینە سوتن ئەڤێن ل وێ دەرێ ھەمیا دەست ژ ئولا نەمرۆدی کافر بەردان و باوەری ب ئێکانەیا خودێ ئینان و ھاتن سەر باوەریا نەبی براییم ، خودێ تەعالا فەرجا نەبی براییم دەتن پشتی چەند سال و بەدیلا ھاجر و سارا ھەڤژینێن نەبی براییم بون ژێک جودا دبن و ھاجر بەرف رێکەکا دور درێژ ڤە چو ھەتا گەھشتا بیابانا عەربستانێ
و ل وی جھی سمایل داھر بو دیسا وەکی ل ڤێ سەبەقە قەولی:
ل بەر قودەرەتا پەدشێ منێ ئەكبەر بوو
ل وێ چولێ ل وێ خەربەلايێ نەبى سمايل داھربو
كانيا زمزم ل بەر پێيا دەربوو
ئەو كانيا ل ناڤ دەشتێ
ھنجيێ نوقتەك ڤەتخوار ، دەر سەد كەرەم دگەھشتێ
ــ ــ ــــ ــ ـــ ـــــ ــــــ ــــ ـــــ ــــ
لدیڤ باوەریا مە پشتی سمایل داھر بی خودێ خێرەکا مەزن دا وێ دەڤەرێ و ھەتا نھا ژی ئەڤ رسق و مالێ ھەی ل سەر خاترا نەبی سمایلە لێ پشتی سمایل مەزن بی رۆژەکی بابێ وێ نەبی براییم گۆت دێ سەرەکی ل ھاجرێ و کورێ خو سمایلی دەم ئەو بو پشتی سمایل دیتی گەلەک ب دیتنا وی شاد بو و کەیف خۆش بۆ کورەکی سپەھی و سوار چاکەکی ژیر و زانا و خودێ ل گەل کری شکر ژ خودێ خاست ، لێ ئەمین جبرائیل وێ ساتە وەختی سلاڤ ل وان کر و داخازا دەینێ خو ژ براییم خەلیل کر
وەکی ڤێ سەبەقا قەولی:
ئەمين جبراييل نازل بوو ژ بانى
برايم خەليل دەست ل ستويى سمايل وەرانى
يابراييم خەليل ئەمين جبراييل روحا نەبى سمايل ژ تە د خوزى
براييم خەليا وێ د گورمژێ
مينا ھيتونەكە گەرم دلێ وى دسۆژى
كێ ديتى يە باب وەلەدى ب دەستێ خۆ بكوژى
ــــــ ــــــــ ــــــــ ــــــ ــــــ ــ ـــــ ـــــــــ
ئەڤجا نەبی براییم و نەبی سمایل وەکی د ناڤەروکا قەولێ نەبی سماییل دا ھاتی ل بەر ئێک سەکنن و چاوا دێ سەرێ نەبی سماییل ژێکەتن و ب قوربانی یا خودێ کەتن
ناڤرۆکێ ڤێ سەرھاتیێ ب درێژاھی و تیر تەسەل ل ڤی قەولی ھاتیە گوتن :
قەولێ نەبى سماييل
ب دەستورى خودێ
سلاڤ بكە ل جەبێرە
ئو نەبيێت ئەھل ل خێرە
خوندنا وان ژ دێرە
سلاڤ بكەن ل سەدەمە
ئو نەبيێت خودان كەرەمە
بابێ ب قوربانا خو كر كوڕە
سمايل تەفالە
ژ دەشتێ دھاتە مالە
بابێ خەمەكە گران يە ل بالە
بابۆ خەما ھل مەگرە
دەست و پيێت من خەنا برێژە
من قوربانيا ناڤێ خودێ بكوژە
بابۆ بابۆ ئەم دێ چێ بين
خودێ زۆر ئەم دڤێ بين
قوربانيا خودێ بين
سماييل تەفالە
ژ دەشتێ د ھاتە مالە
وەدبێژتە دەيكا كالە
شيرێ خو ل من بكە حەلالە
سمايل ژيرە
وەدبێژتە ديا پيرە: ل من حەلال بكە شيرە
ماكا ب ناڤ ھاجەرە
شوشتينە جل و سەرە
گوتێ: سماييلو ھەرە شيرێ من حەلال بت جانێ تەرە
بەنكەكى بينن
دەست وپيێت سماييل بشدديننى
روحا شرينە نە كو دەست و پێ خو لبەر جبراييل ب لڤينن
بەنك يى زراڤە
دەست و پيێت سماييل شداند ھاڤێتنەناڤە
براھييم خەليل د ھندورێ زكێ خو داى تەنگاڤە
ئەو شەريتا نورانى
دەست و پيێت نەبى سماييل شداندى وەكـ دزانى
براھييم خەليل د ھندورێ خو دا وێ دنالى
كيرا نە ژ ڤى زەمانى
سێ جارا د گەردەنا نەبى سماييل وەرانى
كێرێ قتمەك ژێ ھل نانى
كێرا وەكى خشتە
سێ جارا د گەردەنا نەبى سماييل را دھشتە
كێرێ دەڤ وەرگێرا بووە پشتە
كێرە وەكە مووە
سێ جارا د گەردەنا نەبى سماييل دھسفووە
كێرێ دەڤ وەرگەريا بوو رووە
كێرە وەكى نارە
ھاڤێتيە كەڤەرەكى سارە
كێرێ كەڤر كەركر وەكە خيارە
كێرێ گوتێ : نەبى براھيمۆ مانەيە توژم
ئەز نەبيا ناكوژم
دێد ئاگرێ تەمەربێ دا سۆژم
كێرا ب ناڤ سكينە
براھيم عەسلێ من ژ برينە
بەلێ من رەدا ژ نك خودێ نينە
نيڤەكا كێرێ و براھيم خەليلە
ل وێ دەرێ بو قالە و قيلە
غەيدى ئاخى جبرييلە
براھيم خەليل دبێژتێ : جبرايلۆ مكرە
دێ سەرێ نەبى سماييل برم ژ تەرا
ناموسەكێ كەم ژ خودێ خۆرا
تەمام بوو قەول وەعدە
براھيم خەليل گەردەنا نەبى سمايل گرت بوو و بادا
سێ جارا كێر تێ دادا
كێرێ قتمەك ژێنەدا
نەبى سماييل ژيرە
وە دبێژتە بابێ پيرە
ئەم دێ جن پێش ديندارا ميرە
براھيم خەليل وە د خورى
يا لاوۆ تو نەبى مونكرى
چى بكەم كێر قركا تەنا برى
براھيم خەليل خەمەكا دن ھاتە بالە
كێر ھاڤێتە كەفرەكى سارە
كێرێ كەركر وەك خيارە
كێرێ جواب دايە
يا براھيم خەليل من جى خەتايە ژ با خودێ نەھاتى رەدايە
كێرێ گۆ : براھيم خەليل ئەز توژم
ئەز نكارم نەبييا بكوژم
رۆژا ئاخرەتێ دێ د ئاگرێ دۆژێ دا سۆژم
ژ قەولێ پير خدرە
بەرانەك ھاتى ژ ھدرە
قوربانيا سەرێ نەبى سماييل دكرە
پير خدر وە دبێتە
بەرانەك ژ بانە تێتە
قوربانيا سەرێ نەبى سماييا دڤێتە
بەرانێ گندرە
ھۆريا ل بەھشتێ خودان دكرە
قوربانيا سەرێ نەبى سماييل دكرە
بەرانێ كەلينە
ئينا بوو ژ خەزينا جەلينە
ب قوربانيا سەرێ نەبى سماييل د گەھينە
ئەو بەرانێ بەلەكە
ئينا بوو ژ خزينا خالقە
قوربانيا سەرێ نەبى سماييل دكە
ئەو بەرانێ سۆرە
ئينا بوو ژ خزينا ژۆرە
قوربانيا سەرێ نەبى سماييل دبۆرە
ئەو بەرانێ رەشە
ئينا بوو ژ خزينا عەرشە
قوربانيا سەرێ نەبى سماييل دبەخشە
ئەو بەرانێ ھەڕاندى
ھۆريال بەھشتێ گێراندى
قوربانيا سەرێ نەبى سماييل دگەھاندى
ئەو بەرانێ بەلەكە
ئينا بوو ژ خزينا خالقە
قوربانيا سەرێ نەبى سماييل دكە
بەرانەك ژبانا دھاتێ
كەلىبوو ل وێ سماتێ
رۆژا عيد و عەرەفاتێ
مە و حازرو گودێرا بار ھەبت ڤێ سماتێ
ئەم دكێمن و خودێ يێ تەمامە..
لەوا ئەم ئێزدی خۆ ب ئولەکا کەڤن د زانین و د بێژین مە ئێزدیا بەر ھەر کەسی خودێ ناسیە و ھەوە ل سەر وەختێ نەبی سماییل ئەم ڤێ جەژنێ دکەین ب جەژنەکا پیروز د ھێتە ناسین و رێ و رەسمێن تایبەت ھەنە ل لالش و فەرە ڤێ ھێڤارێ ھەر ئێزدیەک حازربتن ل لالشێ و بەشداری رێ و رەسمێن عیدا قوربانێ بتن و سبەیکێ سەربرەکێ بکەن خێر ل سەر خاترا ڤێ روژا پیروز و زیارەتی خاسێن گوندی و نیشانێن خاسابن و ژن و کابانی د چنە سەر قەبرستانێ گوندی و زیارەتی گۆرێن مریێن خو دبن.
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی
