نهێنیێن چاوانیا كۆمكرنا دراڤی
هۆزان نەعمان سالح
بێگومان ژێدەرێ سەرەكیێ ژیانێ دراڤە كو هەر پێتڤیەكا ژیانێ مرۆڤ دكارت بدەستخۆڤە بینت و هەموو تشتێن حەژێ بكت ب دراڤی بكت ب شێوەكی دروست،ب خووندنا من بۆ پەرتۆكا (زەنگینترین زەلام ل بابل) من هۆسا دیت ب چەند پێنگاڤێن كورت دیار بكەم چاوانیا كۆمكرنا دراڤی ب شێوەكی ب ساناهی ،چنكو ل هەر جیەكی و ل جیهانێ هەموویێ و هەر كەسەك پێتڤی ڤان پێزانینایە كو ژیانا خۆ پێ رێك بێخت،هەروەسا هەر كەسەكی هانددەم دەمێ ڤان پێزانینا ب خوونت بلا هەول بدەت ڤێ پەرتۆكێ پەیدابكت و ب خوونت و مفا و گەلەك سەربۆرا پێ وەربگرت،هەروەسا ب هەفت رێیان ڤان نهێنیا دێ شلۆڤەكەین ئەو ژی 1_ دەست پێ بكە جزدانكا خۆ تژی بكە:دێ جزدانكا تە ژ ڤالاتیێ قورتال بت چاوا ؟ ئەو دراڤێ توو رۆژانە یان هەیڤانە كاردكەی و وەردگری دڤێت توو چارێكا وی دراڤی ل جیەكی راكەی و كۆم بكەی و یێن دی ژی بكاربینی ل مەزاختیێن خۆ یێن رۆژانە ب شێوەكی رێك وپێك كو دەستكاریێ ل دراڤێ راكری نەكەی و هەر لسەر ڤێ رێ بەردەوام بە دێ بینی گەلەك دراڤ یێن بدەست تەكەفتین كو توو دكاری وی دراڤی بكەیە دكارەكی ب قازانج دا داكو دراڤێ تە لتە زێدەبت،2_ مەزاختیێن خۆ كۆنترۆل بكە:مەبەست ئەوە هەر ئێك ژ مە دوڤ مال و دراڤێ وی هەی ژبلی ئەوێ مە هەلگرتی بزانین دێ چاوا پێتڤیێن خۆ یێن سەرەكی دابین كەین ئانكو(مەزاختنێت خۆ یێن گرنك و حەزێن خۆ یێن كەسی تێكەلی ئێك نەكەین)،چنكو گەلەك كەس دراڤی د هندەك تشتێن بێ مفا دا دمەزێخن و نە ژ وان تشتێن گرنگن یێن ژیان پێ برێڤە دچت ئانكو بێ وان تشتا ژی ژیان ب رێڤە دچت،یا گرنك دڤێ خالێ دا ئەوە توو بودجەكی یان داهاتەكی بۆ مەزاختنێن خۆ یێن سەرەكی بدانێ و تشتێ گرنك ب هەلبژێری و خۆشیێ ب خۆشیێن ژیانێ ببەی بەلێ دەستێ خۆ ناكەیە وی دراڤێ تە راكری چنكو ئەو مەزنترین حەزا تەیە كو توو بۆ كار بكەی ئەو ژی پێ زێدەكرنا سامانێ تەیە،3_ بۆ گەشەكرنا مال و سامانێ خۆ كاربكە:رامان ئەگەر توو لدوڤ رێیا ئێكێ و دووێ بچی ئەڤە تە بەشەك ژ داهاتێ خۆ پاراست پشتی ڤێ چەندێ دێ هزرا گەشەكرنا سامانێ خۆ كەین ب رێیا دانانا وی دراڤی د كارەكی باش دا دا قازانجەكی باش بدەستڤەبێت،وەكی ببینە هەڤپشك دگەل كەسەكی باوەرپێكری كو كار ب وی دراڤی بكت و ژ دراڤێ تە یێ دەست پێكێ پتر لێ بێت یان توو بتنێ دكاری ڤێ چەندێ بكەی ئەگەر تە خۆ هەژی دیت كو دێ كاری بڤێ چەندێ رابی بێ وی دراڤی ژ دەست بدەی ب پێنگاڤەكا خەلەت،4_مال و سامانێ خۆ ژ ناڤچۆنێ بپارێزە:ل دەستپێكێ پێتڤیە توو بزانی كا ئەو وەبەرئینانا توو دكەی چەند جیێ باوەریێ یە و كا دێ دراڤێ تە چاوا بۆ تە زڤرتە ڤە و هشیار بە بلا حەزێن تە یێن زوو بدەستڤەئینانا دراڤی تە نەخاپینت و بزانە ئەو وەبەرئینانا توو پێ دكەی كا مەترسیا وێ چەندە و بزانە ئەو كەسێ كار ب دراڤێ تە دكت جیێ باوەریێ بت و كا دێ چاوا بۆ تە دراڤێ تە زڤرینت،گەلەك یا پێتڤیە ئامۆژگاریا ژ كەسانێن خودان سەربۆر دوی بواری دا پرسیار بكەی و مفایی بۆ خۆ ژێ وەربگرە چنكو سەربۆرێن كەسانێن مەزن و بسپۆر دوی كاری دا مەزنترین كلیلا سەركەفتنێ یە و خۆ مەزنتر نەبینە ژ ئامۆژگاریا چنكو هندی ئەم مەزن بین هەر ئەم پێتڤی ئامۆژگاریانە.
هەروەسا خالا 5_ مالا خۆ بكە وەبەرئینانەكا ب دەستكەفت:ئانكو بلا تە خانیەكی تایبەت ب خۆڤەهەبت كو ئەو بنەمایەكە بۆ تە و خێزانا تە،ئانكو چ خێزان خۆشیێ ژ ژیانا خۆ نابەن ئەگەر پارچەكا ئەردی ب وی ڤە گرێدایی نەبن كو زارۆكێن وی یاریان دناڤ دا بكن و هەڤژینا وی بدلێ خۆ پێتڤیێن رۆژانە دناڤ دا بچینت كو بەرهەم بۆ خێزانا وێ ژێ دئێت،سەبارەت زەلامی ژی دێ دلێ وی خۆش بت ئەگەر ئەو وی بەرهەمی بخۆت یێ ژ مالا وی بێت و مالەكا تایبەت هەبت و شانازیێ ب پاراستنا وێ ببەت،بڤێ چەندێ دێ گەلەك داهاتێ تە بۆ تە مینت ل جیێ كو توو كریێ بۆ هەر تشتەكی بدەی ژبەر ڤێ چەندێ دێ پتر كاری ژ دراڤێ خۆ كۆم كەی كو پتر مفای ژێ بینی و ئەڤە تەخۆشی ژ خۆشیێت ژیانێ ژی وەرگرت و هەروەسا تە دراڤەكی كۆمكری یێ هەی كو دێ بنە جیێ مفای بۆ تە و خێزانا تە و بڤی شێوەی دێ بلەز سامانێ خۆ زێدەكەی،6_بلا تە داهاتەكی ب گرەنتی بۆ پاشەرۆژێ هەبت:ئەڤ رێیە دێ تەفێری هندێ كت كا دێ چاوا تە داهاتەكی باش هەبت ل وی دەمێ زەمان تە دگەهینتە تەمەنەكی وەسا كو توو نكاری گەلەكێ بدەستخۆڤە بینی،ئانكو ل تەمەنێ بێچاری و بێهیڤیێ و ئەو كەسێ ژ ئەگەرێ تێگەهشتنا ب یاسایێن سەرەدەریكرنێ دگەل دراڤی پتر دراڤی بدەستخۆڤە دئینت پێتڤیە ئەو هندەك ژ تێگەهشتنا خۆ بۆ پاشەرۆژا خۆ ژی بكاربینت و پلانان بۆ هندەك وەبەرئینان و كارێن یەدەك بدانێت داكو بۆ چەندین سالا دئارامیێ دا بژیت و بگەهتە وان دەسكەفتێن باش یێن ئەو ل هیڤیێ،7_هێزا خۆ بۆ بدەستڤەئینانێ زێدەبكە: ل ڤێدەرێ رێیا هەفتێ و یا داویێ بۆ زالبوونێ لسەر جزدانكا ڤالا ئەوە توو شیانێت خۆ گەشە بكەی و بخوونی و زانینا خۆ زێدەبكەی و پتر شارەزابی و ب شێوەكی وەسا رەفتارێ بكەی كو رێزگرتنا تە بۆ خویەتیا تە پتر لێ بێت و بڤی شێوەی دێ باوەریەكا ب وی رەنگی دنەفسا تە دا دروست بت توو ب رێیا وێ بكاری حەزێن خۆ ب شێوەكی باشتر و دروستر بدەستخۆڤە بینی،هەموو دەما بەری توو كارێ خۆ بكەی ل دەستپێكێ پێتڤیە حەزا سەركەفتنێ ل نك تە هەبت و پێتڤیە حەزێن تە و بهێز و دیاركری بن،چنكو حەزێن گشتی هندەك هیڤیێت بێ رامانن بۆ نموونە :زەلامەك یێ هەی دڤێت زەنگین بت ژبەر حەزێت خۆ بێ چ پلان هەبن بتنێ دراڤ دڤێت ب شێوەكی لەز و بێ وەستیان و نزانت بەری بدەستڤەئینا دراڤی سەركەفتن دئێت،ل داویێ بەختەكی باش بۆ هەر كەسەكی دخوازم كو لدوڤ ڤان رێیان چۆ بت و دێ چت و خودایێ مەزن دوڤ دلێ وی سامانێ وی زێدە بكت،بەلێ ژبیر نەكن دگەل هەر زێدەبوونا سامانێ مرۆڤی خودایێ مەزن بەشەك بۆ كەسانێن دەست كورت بەخشیە چنكو دا یەكسانی دروست بت كا چاوا ل رۆژا داویێ هەر پێنگاڤەكا مە ئەم ب یەكسانی د هاڤێژین و ئەڤە هندێ ژێ دگەهینت كو دلۆڤانی و هاریكاری هەر یا بەردەوام بت بێ دودلی.
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی
