حوكمه‌تا عیراقێ ئاسته‌نگه ل هه‌مبه‌ر پارێزگه‌هبوونا ئاكرێ
باسنيوز:
قائیمقامێ قه‌زا ئاكرێ راگه‌هاند، دوو جاران ل سالێن 1999 و سالا 2012 بڕیارا پارێزگه‌هبوونا ئاكرێ هاتیه دان، به‌لێ هه‌ردوو بڕیار نه‌هاتینه بجهئینان و گۆت: بڕیارا پارێزگه‌هبوونا ئاكرێ ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ یا ده‌رچووى، به‌لێ بریارا په‌سه‌ندكرنا پارێزگه‌هبوونێ ب تنێ پێدڤى ب كوردستانێ نینه، به‌لكو عیراق ژى پێدڤیه رازیبوونا خوه نیشان بده‌ت لێ ئاسته‌نگان په‌یدا دكه‌ت.
مازن محه‌مه‌د سه‌عید قایمقامێ قه‌زا ئاكرێ ل دور پرسا ئیداره‌یه‌كا سه‌ربه‌خوه ل ده‌ڤه‌رێ بۆ (باس) دیار كر: ”حكومه‌تا عیراقێ ئاسته‌نگه ل هه‌مبه‌ر پارێزگه‌هبونا ئاكرێ و هه‌تا نوكه‌ژى حكومه‌تا عیراقێ سه‌ره‌راى په‌سه‌ندكرنا پارێزگه‌ها هه‌له‌بجه، به‌لێ هێشتا یا دلگرانه ژ وێ بریارى و پارێزگه‌هبۆنا وێ هێشتا دل ناده‌ت بێژیت عیراق بوویه 19 پارێزگه‌ه و هه‌ر ب 18 سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل عیراقێ ب گشتى دكه‌ن“.
فه‌یروز ته‌ها ئاكره‌یێ ئه‌نداما په‌رله‌مانێ كوردستانێ ل ده‌ڤه‌رێ بۆ (باس) دیار كر، ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ مه داخوازیه‌ك ئاراسته‌ى سه‌رۆكێ جڤاتا وه‌زیران كر ل سه‌ر پرسا ئیداره‌یه‌كا سه‌ربه‌خو ل ده‌ڤه‌را ئاكرێ ب رێیا ژماره 11 یا سالا 1999 پارێزگه‌هبوونا هه‌ر چار ده‌ڤه‌ردار یێن ئاكرێ، سوران، هه‌له‌بجه، رانیه. هه‌تا نوكه‌ژى ب تنێ بریارا پارێزگه‌هبونا هه‌له‌بجه جێبه‌جێ كریه و ئه‌وێن دى ماینه ڤه وه‌ك خوه، په‌رله‌مانێ كوردستانێ ل سه‌ر داخوازیا مه كو ئاراسته‌ى سه‌رۆك وه‌زیران كرى ل برگه‌یا 65-66 مادده‌یا 1 یا سالا 1992 ێ سه‌رۆكێ په‌رله‌مانى ئاراسته‌ى سه‌رۆك وه‌زیران كر. ئه‌گه‌رێ گیروبوونا ڤێ پرسێ ڤه‌دگه‌ریته‌ڤه بۆ وان قه‌یرانێن ب سه‌ر كوردستانێ دا هاتین ژلایێ ئابوورى و مادى و شه‌رێ دژى داعش و هاتنا هژماره‌كا مه‌زن یا ئاواره و په‌نابه‌ران.
هه‌روه‌سا مه ئیمزا كوم كرن بۆ بجهكرنا وان بریارێن سالا 1992 ێ هاتیه دان بۆ ئێداره‌یه‌كا سه‌ربه‌خوه ل ئاكرێ و مه ئاراسته‌ى سه‌رۆكێ په‌رله‌مانى كرن كو رازى بوون ل سه‌ر وان پێشنیارێن مه دانیه بۆ ئیداره‌یه‌كا سه‌ربه‌خوه ل ئاكرێ و هه‌تا نوكه‌ژى نه‌بوویه پارێزگه‌ه یان ئیداره‌یه‌كا سه‌ربه‌خوه.
دیار كرژى، ل سالا 1999 ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ بریارا پاریزگه‌هبوونێ بۆ ئاكرێ ده‌رچوویه، ژ به‌ر كو ئاكرێ مافێ خوه هه‌یه ببیته پارێزگه‌ه و مه‌رجێن پارێزگه‌هبوونێ تێدا هه‌نه، ئاكرێ ل سالا 1877 ێ بوویه قه‌زا و هنده‌ك ژێده‌رێن دی دبێژن به‌رى سالا 1877 ێ ئاكرێ قه‌زا بوویه، بۆ پارێزگه‌هبوونێ پێدڤى ب ره‌زامه‌ندیا جهێن په‌یوه‌ندارڤه هه‌یه، ئه‌گه‌ر بارودوخ یێ به‌رهه‌ڤ بیت كه‌س رێگر نینه كو ئاكرێ ببیته پارێزگه‌ه، به‌لێ وێ ژى چه‌ند مه‌رج و رێ شوێنێن خوه هه‌نه، ئه‌گه‌ر به‌رهه‌ڤ بوو گۆمان تێدا نینه ئه‌و بریار دێ هێته دان و مافه‌كێ سروشتیێ خه‌لكێ ئاكرێ یه و ب هیڤیا وێ رۆژێ ئاكرێ ببیته پارێزگه‌هه‌ك یان ئیداره‌سه‌یه‌كا سه‌ربه‌خو، ژ به‌ر كو پشتى سه‌رهلدانا بهارا سالا 1991ێ پرۆژێن مه‌زن ل ده‌ڤه‌را ئاكرێ هاتیه بجهكرن، ل 100 سالێن بۆرى ئاكرێ جهێ پێكڤه‌ژیانا گه‌له‌ك نه‌ته‌وه و ئاینان بوویه ل ئاكرێ موسلمان و مه‌سیحى و جوهى هه‌تا نوكه‌ژى شوونوارێن په‌رستگه‌هێن وان ماینه.
پارێزه‌ر جوتیار تارق ژلایێ یاسایى ڤه ل دور پارێزگه‌هبۆنا ئاكرێ دیار كر، ئاكرێ وه‌ك جهه‌كێ جوگرافیا یا به‌رفره‌هه هژماره‌كا به‌رچاڤا گوند و ئاكنجیان هه‌یه كو ئه‌ڤه‌ژى ژلایێ قانوونى ڤه دروسته ببیته ئیداره‌یه‌كا سه‌ربه‌خو، ژبلى پارێزگه‌ها دهۆكێ قانونیه و فه‌ره ئاكرێ و به‌رده‌ره‌ش ببنه ئیداره‌یه‌كا سه‌ربه‌خو، ئه‌ڤه‌ژى ژ دولایان ڤه دێ مفاى گه‌هینیته خه‌لكى، ئێك دێ قه‌ره‌بالغا سه‌ر پارێزگه‌ها دهۆكێ كێم بیت و هاتن و چوونا خه‌لكى ب ساناهى كه‌ڤیت بۆ راپه‌راندنا كارێن خوه یێن رۆژانه بوونا ئیداره‌یه‌كا سه‌ربه‌خوه ل ئاكرێ ژلایێ قانونى ڤه دروسته پێدڤیه سه‌رۆكێ ئیداره‌یا ده‌ڤه‌رێ ب هویرى پێنگاڤ پێنگاڤ ڤێ بابه‌تى ب ئازرینیت و هه‌تا ئه‌ڤ بریاره دهێته جێبه‌جێكرن. هه‌روه‌سا ئه‌گه‌ر كه‌مته‌ر خه‌مى هه‌بیت ژلایێ ئیداره‌یێ ڤه وه‌لاتیێن ده‌ڤه‌رێ ئه‌و ماف هه‌یه ب رێیا كوده‌نگیه‌كێ ئانكو نڤیساره‌كا تایبه‌ت داخوازیێن خوه بگه‌هیننه په‌رله‌مانى و حكومه‌تێ.
ئاكرێ ئێكه ژ وان قه‌زایێن كه‌ڤن دكه‌ڤیته رۆژهه‌لاتا پارێزگه‌ها دهۆكێ، ل سالا 1877 بۆ جارا ئێكێ بوویه قه‌زا و سێ ناحیه هه‌نه.
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی
