كاریگهریێن خراپ يێن خۆڵبارینێ بزانه
کوردستان TV:
خۆڵبارین دیاردهیهكی سروشتی با كردهیه، له ئهنجامی راماڵینی ھهوای خاك و ھهڵواسرانی دهنكۆڵهكانی خاك یان پیسكهره سروشتی و مرۆییهكان له ھهوادا به بهرزی نزیكهی 1.5 كم له ڕووی زهوییهوه روو دهدات. لێكۆڵینهوهیهك كه له ساڵی 2009 بۆ 2010 ئهنجام دراوه دهریدهخات كه %71.4 ئهو خۆڵبارینانهی له عێراقدا ڕوودهدهن له ساندی-سیڵتیی-كلهی پێكدێن و %28.6 یان له ساندی-كلهیی-سیڵت پێكدێن.
كاریگهرییه خراپهكانی خۆڵبارین :
– كاریگهریی لهسهر تهندروستی
دهنكۆڵهكانی خاك له لوت و دهمهوه بۆ قوڵترین بهشی كۆئهندامی ھهناسه دهڕۆن و له تونایاندایه زیان به سهرجهم بهشهكانی كۆئهندامی ھهناسه بگهیهنن، له كاتێكدا دهنكۆڵه زۆر وردهكان ئهتوانن راستهوخۆ تێكهڵ به سوڕی خوێن ببن و كاریگهرییهكی زۆر زیاتر لهسهر تهندروستی مرۆڤ دابنێن. ئهمه جگه لهوهی بهھۆی پێكھاتهی جیۆلۆجی سهرچاوهی ئهم خۆڵبارینانه زۆربهی جار ئهم دهنكۆڵانه ماددهی ژهھراوی وهك كانزا سهنگینهكان و مادده تیشكدهرهكان یان شێرپهنجه-ھێنهر ھهڵدهگرن و كارهساتهكه زۆر ئاڵۆزتر دهكهن. منداڵ و بهتهمانهكان و ئهو كهسانهی نهخۆشییهكانی دڵ و كۆئهندامی ھهناسهدانیان ھهیه زۆرترین قوربانی دهستی خۆڵبارینن، بهڵام ئهمه ئهوه ناگهیهنێت كه خۆڵ بارین كاریگهری لهسهر تاكه تهندروستهكانی كۆمهڵگا نییه.
كیشه تهندروستیهكانی خۆڵبارین بریتین له
– كیسهی ھهناسهدان و پهكخستنی فرمانی سییهكان
– ئازار و كزانهوهی كۆئهندامی ھهناسه و كزانهوهی چاو
– ھهوكردنی بۆرییهكانی ھهناسه، ڕهبۆ، سیه سۆ، ھهوكردنی درێژخایهنی سییهكان (ئێمفیزیما)
– لاوازكردنی بهرگریی لهش
– لێدانی نائاسایی دڵ، جهڵدهی دڵ و دهماغ، مهرگی پێشوهخت
كاریگهرییه ژینگهییهكان
– كهمكردنهوهی ڕادهی بینین
– ترشكردنی سهرچاوه ئاوییهكانی سهرزهوی و تێكدانی باڵانسی خۆراكیی لهو سهرچاوانه
– داڕمانی بڕی خۆراك له خاكدا
– لهناوبردنی دارستانه سروشتییهكان
– كهمكردنهوهی ھهمهجۆریی زیندهیی
كاریگهرییه ماڵییهكان
– تێكدانی بڕ و كوالێتی بهروبومی كێڵگهیی
– شێواندن و لهناوبردنی كهلوپهله كهلتوریی و مێژوییهكان
– كهمكردنهوهی بهرھهمی خانووه پلاستیكییهكان
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی