ستراتیژیا دەڤەرا شنگالێ
سەعدۆ مەلحم عەلی
شنگال ئێك ژ جیێن بەرنیاسە كو رۆلەكی بەرچاڤ د دیرۆكا كەڤن و نهۆ دا گێرایە شنگال باژێرێ پێكڤەژیانێ بوو هەموو ئۆل و نەتەوە لڤی باژێری یێن ژیاین ئەو ژی كوردین ئێزدی و كوردێن موسلمان و كرستیان و ئەرەب، ناڤ و مێژوویا باژێرێ شنگالێ و كەڤناتیا باژێری و ستراتیژیا وی بتر ژ شەش هەزار سالی هاتیە ئاڤاكرن و سێ جارا بوویە پایتەختێ مێرنشینێن كوردی،رامانا ناڤێ شنگال(شەنك ئال) چنكو جوانیا كورێ بەتوتا بەری (900)سالی هاتە شنگال و دگۆت (14) دەمژمێرا ئەز بەرەف باشوورێ شنگالێ ڤە ب رێڤە دچۆم و تاڤێ لسەرێ من نەدا ژبەر گەلەك دار و رۆبار ل وی دەمی ل شنگال هەبوون،بەری سێ هەزار سالان شەكر ل شنگال دهاتە چاندن ئوو ئەو شەكر دهاتە ڤرێكرن بۆ كارگەهێن لەندن،هەروەسا كونجی ل شنگال دهاتنا چاندن و زەیتونێت شنگالێ دهاتنە گڤاشتن و زەیتا زەیتونا ژێ دهاتە چێكرن و دهاتە ڤرێكرن بۆ وەلاتێ هندێ بۆ چارەسەریا نەخۆشیا،نهۆ ژی ل چیایێ شنگالێ د لۆفا (2) لسەر دەستێ چەپی شوونوارێن وان كارگەها د دیارن ئەوێن زەیتون لێ دهاتنە گڤاشتن،دیسان (18) جیێن پترۆلێ ل شنگال هەنە و ئێك ژ وان جیان دەڤەرا روفیعە و قەندیلا دكەڤنە قونتارا چیایی دا،شنگال جیەكی گەلەك ستراتیژیە و هەتا نهۆ گەف لسەر هەنە ل سالا( 1514)ێ شەرێ چالدێران ل شنگال پەیدابوویە و رووبەرێ شنگال (2473)كم چارگۆشەنە سێ جاران ژ رووبەرێ وەلاتێ بەحرێن بترە،درێژیا چیایێ شنگال (76)كم و فراهیا وی(13)كم و بلندیا(1473)كم لسەر ئاستێ دەریای و ژمارا ئاكنجیێن شنگال هەتا بەری هاتنا داعش بتر ژ (340) هەزار كەسان بوو،شنگال باژێرێ ئێزدیی و موسلمان و كرستیانا بوو،هەروەسا گەلەك هۆز ل شنگال هەنە و چ كوردێن ئێزدی و چ كوردێن موسلمان شنگال ژیانە كێمە كو بێژن دیرۆكە هێش كێمترە بێژن داستانە رەنگێ ئالا شەنگ و جوانە قوبلەت و شەمال جنەتا عەزمانا غەمگین نامینت توو جارا وارێ ئێزدیا و موسلمانا و كرستیانا،راستە شنگال(شانگ ئالا)لێ ب راستی رامانا وێ پێكڤەژیانە.
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی
