ئه‌یلول 09, 2025

Lalish Media Network

صحيفة إلكترونية يومية تصدر باشراف الهيئة العليا لمركز لالش الثقافي والاجتماعي في دهوك - كوردستان العراق

هه‌ر تشت ده‌رباره‌ى جگارێ و نارگيلێ و چاوانا دووركه‌فتن ژ وان

هه‌ر تشت ده‌رباره‌ى جگارێ و نارگيلێ و چاوانا دووركه‌فتن ژ وان
نوش نيوز:
نارگیلە ب ھەشت رێیان کارتێکرنێ ل ساخلەمیا مرۆڤی دکەت
نارگیلێ گەلەک کارتێکرنێن خوە ل سەر ساخلەمیێ ھەنە و ل دووڤ ڤەکولینان دیاردبیت کو ھەشت زیانێن ‏ب مەترسی یێن ھەین و ب ڤی رەنگی:‏
‏1- ئیدمان: ژ بەرکو نیکوتین ئێکە ژ کەرستین بەرنیاس کو ئیدمانێ پەیدا دکەت و ھەر وەسا زیانی د ‏گەھینیتە ئەو کەسێن نەکێشن ئەوێ ل دەور و بەرا.‏
‏2- ھەودانا بوریێن ھەناسێ و مێلاکا سۆر یا بەردەوام و دومدرێژ و بێھن تەنگیێ ل دەڤ مرۆڤی پەیدادکەت.‏
‏3- رێ خوشکەرە بۆ پەیدابوونا پەنجەشێرا مێلاکا سۆر و دەڤی و گەدەی و میزدانێ.‏
‏4- ژبەرکو گەلەک کەس ئێک شووشەی ب کاردئینن، لەورا ھاریکارە بۆ ڤەگوھاستنا نەخۆشیێن ڤەگر ژ ‏کەسەکی بۆ ئێکێ دیتر وەک نەخوشیێن مێلاکا سور وەکی ئێشا زراڤ و ھەودانا مێلاکا رەش.‏
‏5-کێشانا نارگیلێ ل نک ژنێن دوگیان کارتێکرنێ ل سەر کێشا زاروکی و رێژا شیری دکەت و دبیتە ئەگەرێ ژ ‏بەرچوونا زاروکان.‏
‏6- گەلەک کارتێکرنێ ل ساخلەمیا زاروکان دکەت وەک بێھنتەنگیێ (الربو) و ھەودانا گوھا.‏
‏7- کارتێکرنێ ل توڤێ زەلامینیێ دکەت و دبیتە ئەگەرێ کێمبوونا خوین رێژیا ھەیڤانە ل دەڤ رەگەزێ می.‏
‏8- دبیتە ئەگەرێ ھەودانێن پێدیێن ددانا و بێھنا نەخوش ژ دەڤی دھێت و سەر ئێشانێ و ھەودان چاڤا و ‏کوخکەکا بەردەوام پەیدادکەت.‏

Image result for ‫اركيلة‬‎

کارتێکرنێن جگارەکێشانێ ل سەر ساخلەمیێ
جگارەکێشانێ گەلەک کارتێکرن ل سەر ساخلەمیا مرۆڤی ھەنە، چونکی مەترسیا ڤان ئێشێن ل خوارێ ‏زێدەتر لێ دکەت:‏
‏1-‏ پەنجەشێر: جگارەکێشان ئەگەرێ 90% ژپەنجەشێرا سیھانە کو بەربەلاڤترین جورێ پەنجەشێریێن ل ‏سەرانسەری جیھانێ.‏
ھەروەسا جگارەکێشان دبیتە ئەگەرێ پەنجەشێرا دەڤی، گەرۆیێ، میزدانکێ، پەنکریاسێ، ئوورکی، کولونێ ‏و دەڤێ مابچووکی.‏
‏2-‏ ئێشێن دۆم درێژ یێن سیھان.‏
‏3-‏ ھشکبوونا رەھان: کو دبیتە ئەگەرێ ئێشێن دلی و مەژی.‏
‏4-‏ ئێشا شەکرێ و بلندبوونا فشارا خوینێ.‏
‏5-‏ تەوشا بێرگەر: ئەڤە ئێکە ژ ئێشێن رەھێن خوینێ و چارەسەریا ڤێ ئێشێ ب نەکێشانا جگارانە و دبیتە ‏ئەگەرێ بڕینا پیێن نەخۆشی ئەگەر جگارا نەھێلڕیت.‏
‏6-‏ کارتێکرنێ ل سەر پیستی و تاما خوارنێ و بێھنکرنێ دکەت.‏
‏7-‏ ل دەمێ دوگیانیێ جگارەکێشان دبیتە ئەگەرێ ژبەرچۆنا بچووکی، بوونا پێشدەم یان بچووکێ ‏کێمسەنگ.‏

جگارێ 4000 کەرستێن کێمیاوی تێدا ھەنە، 40 ژ وان دبنە ئەگەرێ پەیدابوونا پەنجەشێرێ.‏

Image result for ‫اضرار سجائر‬‎

ھێلانا جگارەکێشانێ: بۆچی و چاوا؟

بۆچی:‏

‏1-‏ جگارەکێشان مرۆڤی د ژییێ گەنجینیێدا دکوژیت یان ژ کاردئێخیت، کو د ڤی ژیدا خێزان و مللەتێ ‏مرۆڤی ھەوجەی کارێ مرۆڤینە.‏

‏2-‏ جگارەکێشان کارتێکرنێ لسەر ساخلەمیا وان کەسان ژی دکەت ئەوێن جگارە ل دەڤ دھێنە کێشان، ‏بلا جگارکێش نەبن، نەخاسمە زارۆکان و بچووکێن د زکێ دایکێدا.‏
‏3-‏ جگارەکێشان کارتێکرنەکا مەزن لسەر ژینگەھێ ب پەیداکرنا دووکێلێ، پیساتیێ، ئاگران دکەت.‏
‏4-‏ گەلەک ژ پارێن جگارکێشی بو کڕینا جگاران یان دەرمانان دچن.‏

ھێلانا جگاران دبیتە ئەگەرێ ژییەکێ درێژتر، ژیانەکا چێتر، خێزانەکا ساخلەمتر، ژینگەھەکا پاقژتر، ‏پارەیەکێ پتر

چاوا؟
ھەر جگارکێشەکێ دڤێت جگاران بھێلیت ھەوجەیی ب حەزێ ھەیە دگەل خێزان و ‏ھەڤالێن ھاریکار و پشتگر.‏
ھندەک پێنگاڤێن زانستی ھاریکاریا گەلەک مرۆڤان کریە کو جگارەکێشانێ بھێلن، ‏ئەوژی ئەڤەنە:‏
‏1-‏ رۆژەکێ دەست نیشان بکە ژبۆ ھێلانا جگارەکێشانێ.‏
‏2-‏ ھەمی جگارێن خوە ل ھەر جھەکێ تو لێ بی بھاڤێژە.‏
‏3-‏ نەھێلە کەسەک ل دەف تە جگارا بکێشیت یان جگارا بینیتە سەر ھزرا تە، ‏داخوازیا ھاریکاریا خێزان و ھەڤالێن خوە بکە ژ بو ڤێ چەندێ.‏
‏4-‏ ھەر جارەکێ دلێ تە بچیتە جگارێ، بێھنا خوە دو – سێ جاران ھلکێشە و خوە ‏ب شولەکیڤە مژوول بکە وەک دەرکەفتن بۆ گەریانەکا کورت، مەشق و راھێنان، ‏خواندن، ئاڤ ڤەخوارن، خوارن.‏
‏5-‏ بکارئینانا ھندەک جورێن نیکوتینی، وەک: نیکوتین_ پاچ یان سپرەی یان ‏قاچک.. دبیت ھاریکاریەکێ بو تە بکەن.‏

ل جھێن کەسێن دی لێ ھەبن جگاران نەکێشە داکو زیانێ نەگەھینی ساخلەمیا وان ‏ژی.‏

جگارەکێشان ل ھەمی دەزگەھێن حکومەتا ھەرێما کوردستانێ قەدەغەیە، ھیڤیدارین ‏ژ ھەر کەسەکی پێگیریێ ب ئەڤێ چەندێ بکەت، چونکی ئەڤە نیشاەنەکە ژ نیشانێن ‏پێشکەفتنا مللەتان.‏

تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی

مقالات ذات صله

الرد

پۆستی ئەلکترۆنیکەت بڵاو ناکرێتەوە . خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

Copyright © 2021 by Lalish Media Network .   Developed by Ayman qaidi