گـۆهـ نەدەنە خـەلکێ ئـیمان ل گـۆش
پیر خەلات ئەلیاس
قـەول و قـەســیـدا و بـەیــت و دوعـا
دئـێـزدیـاتـیێ دە پـیـرۆزیـەکـا مـەزنـە
ئەڤە بوویە دەمێ سالەکێ یان زێدەترە دیاردەکە نەشرین و بێ رامان دناڤ جڤاکا ئێزدی دا پەیدا بوویە ب چاف لێکرن ب تایبەتی ل ناڤ بەهیا و خێر و خێراتێن مریان و رۆژێن چلێ و سالا مری دەمێ قەول زانەک ل وێ خێرێ ئامادەبت و مجێور دێ داخازا قەولەکی ژێ کەت و ئەو جوامیر دێ ب خێرا ناڤێ خودێ و شیخادی و مەلک فەخرەدین علمەکی ب رێسکەت و ل دوماهیێ هەتا دەهـ کەس بێژن خلمەت قەبول هەر وەسا بتر ژ دەهـ کەسان دێ بەرۆڤاژی بێژن و دێ گازندا ژێ کەن و ب رووەکی بەر سار دێ بێژنە وی قەول بێژی تە گەلەک درێشکر و چی دەعوەیە و بلا قەولێ تە ئی کورتبە و جارەکە دی هندە درێشنەکە و دێ بنە پشتەڤانێت ئێک و دوو ل سەر سەرێ خلمەتکارێ ئۆلی و ب نەشازی دێ بەنە جهێ شەرمێ و ئەو نزانن علمێ خودێ ژ وان ژی خەبەر دەت ژ قەولێ سوبەیەکا ژیێت تارییە دەتە دیارکرن و دبێژت:
ئەو دمەشن بەر و ژێرە
ئەوان خۆ ژ علمێ خودێ ڤەدشێرە
ئەو ژ دیوانا بێ ئەسل و بێ خۆفە نەدبوون تێرە.
ئەو عالمێ ل قەزا وەیە
ب زێڕا بینە فایدا بو وەیە
حوکم خۆشی ل پێشیا وەیە.
ئەو کییە دبێژت: عالم بێ فایدە یە
عالم ئینسانە بۆ رێیا راست دعەلمینە
عالمێ بەهشتێ و ئاخرەتێ د حەسلی نە .
ئەو یێن دوور ژ ئیمانێ
سەبەب چییە ئەو ناچنێ
دەورانا خۆش دکەن ل ڤێ دنێ
بەلێ چەند ب مەشن چو جار نا گەهنێ.
ئەو چی دبێژن ل ڤێ دنێ
ئەو کەڤرێت گران قولپا د دەنێ
قەسر و ئوجاغێت زێڕی نەقەب کەفتنێ .
ژ ئەدەبێ دینێ ئێزدیان دبێژت:
هەی زمانۆ یێ سۆتنێ
خەبەرەک یا هەی نەیا گۆتنێ
دێ بۆچ داهر کەیە روویێ ڤێ دنێ.
هەی زمانۆ ئی خەباتە
خەبرا خۆش شەکرە و نەباتە
خەبرا نەخۆش گەلۆ چی مفعەتە
توو دلێ ئینسانا پێ بکەیە رەحەتە.
رۆژەکێ دێ بتە هزێ و گازی
ئەوێ رۆژێ پەدشا دێ حەقیێ ژ مە خوازی
بەلێ دێ گەلەک ل وێدەرێ مینن رووس و تازی.
د وێ حەپسێ دا نابتە سوبە
چەند جەمەد هەیە ژێ دەرناکەڤە
ئەڤە بوو کریارێ تەکری ژ خۆ ڤە .
ئەڤە بوو کریارێ تەکری
توو ب علمێ خودێ نەد فەکری
تو ب هەڤالان ڤە بریە ناڤ ئاگرێ گوڕی .
وێت هەینە ل دیوانا دەرەوینن
و گەلەک وێت هەین ژێرا دیوانا د تەوینن
ئەو ژی دێ خۆ ل مەحکەمێ دگەل وان بینن.
هێڤی و رەجا گۆهێ خۆ بدەنە علمێ خودێ و دێ گەهنە مرازێ و هوون پشت راستبن علمێ خودێ رێیا راستە و هەر کەسێ ل علمێ خودێ بشک و گومانبە و دێ ب رسقێ دۆژێ بە ، نابت ئێک پێژت بۆمە قەولەک کورت یان کێم پێژە و قەول نە پەستەیە هەر کەس ل سەر داخوازا خۆ بخوازت ، لەوما علمێ خودێ بۆ خودان ئیمانا دبێژت:
ئیمان ئەوە یا وە بری
هون چاڤ نەدەنە خەلکێ موشەمری
دا ژتالیا وە رانەبت زولم و زۆر و کفری .
دیسان ئەو کەسێ نەڤێت گوهداریا علمێ خودێ بکەت بلا نەبتە رێگر و بلا گازندا نەکەت و بلا زوو ژ دیوانا علمێ خودێ رابت ، هەر کەسێ رێز و قەدرا نەدەتە رێ و رسم و ئۆل و ئەرکانێت خۆ بلا بزانت ئەو ب ساغی ئی مرییە لەوما ژ بەیتا نەسیحەتا دێ بێژت:
کەسێ بێ رێز و عەدەت نائینت دوو سەر قەلوونە
هەتا ژتە بێت تاقەت نەچە نێزیکی موونە
هەکە خودێ داتە فەرسەت خورتیێ نەکە ل زەبوونە.
رێز و بارەک سلاڤ بۆ هەموو خودان ئەسلا و خودان بیر و باوەر و زانایێن ئۆلی و قەوال و قەول زان و قەول پێژ و علمدار و خلمەتکار و رێ ڤەژوێرێن خودێ ناس ب مینن دخۆشیان دە.
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی
