ماشێن مەحمەرەشان
مه‌هدی حەسەن
ئەوێ تێکەلی ل گەل ئێزدیا هەی باش دزانن کو ئێزدی خاس و بابچاکێد خۆ، ل دەرجەکە بلند دادنێن هندەک جارا خاسێد مە نە هەر مرۆڤن، بەلکو ب رەنگەکی پیرۆزی و دەست هلاتا ئێزدانی پێڤەیە دیارە، چونکە ل دوو باوەریا ئێزدیا کراس گوهۆرین وا هەی ، ڤێجار هەکە خودێ ل گەل خاسەکی کر و هندەک دەستهلات و توانا خۆ دایێ ، بێگومان ئەو خاسە دکارت تشتێ زێدەتر ژ تاقەتا مرۆڤا بکەت ل نک مە ئێزدیان شیخادی ئێکە ژ وان بابچاکێد خودێ ل گەل کری د بیروباوەرێن مە ئێزدیان دا هەر خاس و باب چاکەکی ئێزدیا ماشەک هەیە وەک خەلات شیخادی گیانێ من گوری پێ راسپاردی یە ل وی سەر دەمی هەتا نها بەرێزان من دڤێت بۆ ھەوەیێن بەرێز ماشێن مەحمەرەشان دیار كەم ، ل گۆر ئەدەبێ دينى ئيزديان مەحمەرەشان ل سه ر دەمێ شیخادی هاتیە خەلاتکرن ژ بەر سۆڕ و كەرامەت و مێر خاسیا وی شیخادی ب (٦)شەش ماشا خەلاتکر ئەوژی ئەڤێن لخارێ :
١- خودانێ بارانێ یە، هەر سالەکا بیتە حەشکە سالی و دەخل و دان پیتڤی ب بارانێ بت ب نییەتەکا سافی هەمی خەلکێ دەڤەرێ پیکڤە قەستا بەر مەحمەرەشان بکەن و هاوارا خو ب گەهینن مەحمەرەشان بەلکی رەحمەکا خێرێ بارانەکا خێرێ ژ نک خودێ تەعالا ب بارێت بو ڤێ داخازیێ ژی رێ و رەسمێن تایبەت هەنە ئەوژی ئەو خەلکێ چویی داخازا رەحمەکێ ژ خودێ بکەن و بارانەک ببارێت مجێورێ بەرمەحمەرەشان دناڤ بڕکا ئاڤێ د کەن و ستلەکێ ئاڤێ ژ ڤێ بڕکا ئاڤێ دئینتە دەر و هەر کەسەکی حازر دڤێت دەست و چاڤێن خو ب وێ ئاڤێ بشوت و خو تەرکەن دگەل هندێ ژن د هلهلینن و کەسانێن ئاینی دوعایا دکەن و هەمی پێکڤە بادکەنە خودێ و مەحمەرەشان بەلکی رەحمەک بهێت بو خاترا حنس و جنس و تەیر و تەوالی و حیوانەتی و هەرکەسی یێ پیتڤی ب ڤێ رەحمێ ، بو ڤێ داخازیێ گوندی ژی خێرەکا بەرفرە ئەشقی ناڤێ خودێ د کەن گەلەک جارا هێشتە نەگەهتین مال باران باریە ب ئەزنەها خودێ و مەحمەرەشان چو جارا ل ڤێ دەڤەرێ نابت حشکە سال و داسکا جوتیاری ناهیتە شکەستن دێ هەر خێر و بێر هەبیت ،
٢- خودانێ مرازا یە : هەر کەسەکی تەنگاڤبیت و هیڤی و مرازەک هەبن ژ دل و جان قەستا بەر مەزارێ مەحمەرەشان بکەت و خێرەکێ ب ئەشقی ناڤێ خودێ بکەت و لبەر دەرگەهێ مەحمەرەشان راوستێت و دەستێن خو بلند بکەت بو خودێ تەعالا دێ مراز حاسل بت
٣- خودانێ ڕسقا ( پێكئینانا ھەڤژینیێ و پەیداكرنا زارۆكا یە.
هەر کەسێ دەرگەهێ مەحمەرەشان ڤەکەت ژ دل و جان و هاوارا خو ب گەهینت مەحمەرەشان سال ڤەدگەرێت سالێ مراز حاسل دبت ب زاروکەکی و ب هەمان مرازا ڕسقێ کچ و کورا ژی ڤەدبت و ئەو کەس دبن خوکێن مەحمەرەشان ، ئەز بخو خوکێ مەحمەرەشانم بابێ من خودێ ب رەحمینت د گۆت چەند سالا پشتی زەواجا مە زاروک نەبون مەدەرگەهێ مەحمەرەشان ڤەکر و جونەگایەک(قوربانیەک) ب ئەشقی ناڤێ خودێ کرە خێر سالا دیتر خودێ مەهدی دا مە هەر وەسا هەزارەها مرۆڤ هەنە خوکێن مەحمەرەشان ل تەنگاڤیا رزگاربین .
٤- خودانێ چارەسەریا گوھا یە دەمێ گوھ د ئیشێت تەسلیمێ بەر مەحمەرەشان كریە ژ بو چارەسەریێ مجێور دوعایەکێ د کەت یە تایبەتە ب گوه ئیشانێ چارەسەر د بیت ب ئەزنەها خودێ
٥- خودانێ لەش ئێشێ یە : ئەڤ کەسێن لەشێ وان د ئیشێت و چو نەخوشی نەی خو داهڤێن بەر دەرگەهێ مەحمەرەشان ب نییەتەکا باقژ و زیارەتی دەرچکێ دبن و سێ جارا ل دور سندروکا مەحمەرەشان ب زڤریت و ئاڤا کانیێ ڤەدخون و خێرەکێ ب ئەشقی ناڤێ خودێ د کەن ، ئەوژی مجێورێ بەر دەرگەهی گوپالەکی پیرۆز یێ کەڤنار هەیە مجێور (٣) جارا ئەڤی گوبالی د پشتا وی نەساخی دا ئینت و دبەت دگەل گوتنا دوعایەکێ ب لەشەکی خوش و ساخ و سلامەت ڤەدگەریت و چارەسەردبت.
٦- خودانێ گوڕیاتیێ یە مرۆڤا و حەیوانی یە هەر کەسێ گوری بت قەستا بەر مەزاری ب کەت و دوعایەکا تایبەت هەیە مجێور بخوینت و دەستێ خو دانێت سەر سەری دێ چارەسەر بت هەر وەسا گەلەک ژ شڤان و خودان مەر و مالەتی ژی قەستا بەر مەزارێ مەحمەرەشان د کەن دوعایەکێ د کەن ئەو حیوان ب قودرەتا خودێ تەعالا چارەسەر د بیت ….
چەند سەبەقە ژ بەیتا مەھەمەد رەشان :-
ب دەستووری خودێ
ئەو بابێ پیر ئەیوبی
ھەی شێرۆ یی ژ مەقلوبی
حوكمێ تە وێ ل تخوبی
*
مەقلوبی عێلییە
وێ ل بن دا بەحرەكە سپییە
رەشە شیخادییە
*
پیرەكی نوورینە
راست دارێ سلتینە
مەھمەد رەشان كرە پیرێ مەلك سجادینە
*
هەر بو زانین مەزارێ مەحمەرەشان یێ ل بەر بنێ گوشکێ چیایێ مەقلوبی دویری کۆمەلگەها مەهەتێ ب (٥-٦) کم هەر سال خەلکێ کۆمەلگەهێ ب ژن و مێر و کچک و مەزن ڤە ل دەمێ بەهارێ و هەر خێزانەکا هەبت فەرە بچن خو پاڤێن بەر دەرگەهێ مەحمەرەشان و سەربرەکێ ب ئەشقی ناڤێ خودێ بکەن خێر ب تایبەت خەلکێ باسکێ شێخا ئەڤا د بێژنێ کۆمەلگەها مەهەتێ ژبەر کو (خوکێن مەحمەرەشانن )هەر وەسا چاوا ئێزدی پێکڤە نەقلا نان و ماستی د بەن بەر مالا شیخادی ب رێ و رەسم وەسا باسکێ شێخا هەر سال خیر و بێرێ مجێور و مختار خرڤەدکەن و نقلا نان و ماستا د گەهینن بەر مەحمەرەشان
وەکی دی ژی د باوەریا خەلکێ مەدا ئاخ و بەراتێن مەحمەرەشان گەلەک د پیرۆزن هەر مرۆڤەکی خەلکێ دەڤەرا باسکی ئاخ و بەراتێن مەحمەرەشان دگەل خو هلدگرن و هەر رۆژ زیارەیی دبن نەخاسمە ل تەنگاڤیا هەمی خەلکێ باسکی هاوار و گازیێن وان مەحمەرەشانە .
هەر وەکی یە دیار ژی هەمێ خەلکێ دەڤەرێ ب ئاین و نەتەوە خۆ ڤە ئەڤێن دەوروبەرێ مەحمەرەشان دزانن چ مێرەکی مەزنە و هنەر و سڕ و کەرامەتا مەحمەرەشان وەک کەتوار دیتینە لەوما ئیزدی و بسلمان و عەرەبێن ل دوروبەرێن زێوا مەحمەرەشان ژیان باوەری پێ هەبیە، سەربۆر و هنەر و چاکیێن وی گەلەکن و چو جارا مەحمەرەشان نەهقی ژی قەبول نەکریە و کەسی جورئەت نەدایە خو دەست درێژی سەر ئاقد و مال و ملکێ وی بکەت ژبەر کو ل دەسپێکا سالێن ١٩٧٠ هندەک عەرەبا ڤیان کارێن نەرەوا بکەن هەر ئێکسەر مەحمەرەشا دربا خو لێ دایە و ئەو سەربۆر بوون وەرگرتن و ئاقل بو وان ، لەوا هەتا نهو کەسی جورئەت نەدایە خو یە دەستدرێژیەکێ بکەت سەر زێوا مەحمەرەشان ژبەر کو دزانن دێ مەحمەرەشان مالا وان خراب کەت .
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی
