د ئــــێزدیـاتـیـێ دا ئـاقـل و سـعـوود پـیـرۆزن
پیر خەلات ئەلیاس
ئاقل:
ئاقل ژێ هاتنەکا مێشکی و هزری یە ئەکادمی یە ئانکو بەهرەمەندە و دبێژن: ئاقل تانجێ زێڕی یە بەلێ دسەرێ هەر کەسی دا نینە.
سعوود:
سعوود لێهاتنا و دان و خەلاتەکی خودێ یە و گەلەک جاران تێتە گۆتن: لێ هاتن چێترە ژ ژێ هاتنێ.
1- ئاقل:
ئاقل دەهێکا باتنێ یە و هەر وەسا ئاقل هەدایەتا خودایێ مەزنە دەسەرێ ئینسانادە و پەروەردە ژی ئەساسێ پێشکەفتنێ یە دناڤا جڤاک و ئایین و شارستانیەتێ دە، هەکە بەرێ خۆ بدەیە پێشکەفتنا ڤی سەر دەمی ژ ئالیێ تەکنەلۆجیا و ئاقلێن ئەلکترۆنی ڤە و هەر هزرەک و نژیارەکا نژنی سەرکەفتنەکا مەزنە ئینسانا ب ئاقلی ب دەست خۆڤە ئینا و بەرو پێشڤە دبەردەوامن ژبۆ پێشە رۆژا ژیانێ بۆ گەل و مللەتان پەروەردە و ئاقلە، ژ ئەدەبێ دینێ مە ئێزدیان دبێژت:
ئاقل هەدایەتە
هنجی مێرێ ب تەربی یەتە
ئەو روحا ل بەر پەدشێ خۆ یەب عەزەتە .
2-سعوود:
کەسانێ خودانێ سعوودەکا باش بت خەلک و عالەم رێزێ لێ دگرن و دێ بێژن: ئەڤ کەسەکی جوامێرە و هەموو پێنگاڤێن وی ب رێیا سعوودێ راست ڤەدبن و بۆرا ب سەرفەرازی وەک زنجیرێ دەرباز دبت لەوما سعوود خەلاتەکی خودێ یە و ب پیرۆزی تێتە ناسێن و ژ ئەدەبێ دینێ مە ئێزدیان دبێژت:
چارشەمبوو ژ مەرا گەلەکە
چەندی سعوود هەینە و فەلەکە
هەموو ب دەستێ تاووسی مەلەکە .
سعوود تاکە ئێکە ژ دایینا خودێ هاتی یە و سەد خۆزکا ب وێ روحێ ئەو روحا خودێ سعوود دایێ و هەکە سعوود گەهشتە سەرێ میرخاسەکی خودان بەخت و وەژدان دێ وەلات و بەر وەلات پێ سترن .
هەکە سعوود گەهشتە سەرێ هەفسەرەکی وەفادار دێ هەموو لێشکەرێ وی پێ سترت.
هەکە سعوود گەهشتە سەرێ ئۆلدارەکی ئاقل دار دێ مللەتەک سەر کێشتە ئۆل و ئیمان باوەریا وی.
هەکە سعوود گەهشتە سەرێ جوتیارەکی حەلال خۆر بەرهەمێ وی دێ بتە زێڕ و چەند بکەت دێ بەرەکەت زاڤتربت.
هەکە ئاقل هەبت و سعوود نەبت دێ ژیانا وی لاوازبت و چەند بکەت و نەکەت بۆڕا لێ نائێت و ل دومایێ دێ پۆشمان بت و هەر دێ بێژت: خۆزی بۆ من لێ هاتبا و بۆرا لێ نائێت چونکە سعوود نینە و ل شونا سعوودێ کول و خەمێن نەزانە بۆرا دمینن.
د مێتۆلۆژیا ئێزدیان دا دبێژن:
هەکە سعوودە ل بالە ژ عێبا یی بەتالە
هەکە سعوود چۆ ژ بالا گۆتنا وی یە تەعلە.
هەکە سعوود کەفتە سەری
ب زڕەت وەکا کەری هێشتە دێ پێژنێ تەوی جومێری.
هەکە سعوود نەبت ل بالە
و بئاخڤت ب موو و مسقالە
هێشتە دێ بێژن: ئاخفتنا وی چەندە تەعلە.
لەوما گۆتنەک هەیە دبێژن: هەبەک سعوود و نەبارەک ئاقل، مرۆڤێ ب ئاقل ب دەست ناکەڤت هەکە سعوود هەبت.
و هەکە ئاقل هەبت و یی بێ سعوود بت بلا بخۆ رونێت و ژمال دەرنەکەڤت.
هەر وکا یێن بەرێ گۆتی:
خۆزکا ب وی مێری
یێ سعوود کەفتیە سەری
راست پاژۆت بۆ ژیانەکا سەر فەرازی
نەسەد خۆزما وێ روحێ ژ بێ سعوودی مری
مللەتێ من چی ژێ و تە چی ژێ و سعوود ژێ فڕی.
ل دوماهێ بلا هەر کەس بزانت سعوود ژ ئاقلی چێترە و خودان سعوو ناکەڤنە سەر زار و زمانان و هەر ژ ئالیێ سعوودێ ڤە دپاراستینە.
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی
