ژ داب و نەریتێن دەڤەرا شنگالێ
حەیدر عەرەبۆ یوسڤانی
بێگۆمان هەر دەڤەرەك ژ دەڤەرێن كوردستانێ هندەك داب و نەریتێن جودا لێ هەنە و ب ژیانا وان ڤە دگرێداینە و بووینە پشكەك ژ رەوشت و تیتالێن وان ناڤچەیان، نەخاسمە ل دەڤەرا شنگالێ د جێوازن و سەرەنجڕاكێشن بۆ هندەك دەڤەرێن دی،ژ وان داب و نەریتان ژ كەڤندا ل جەم خەلكێ شنگالێ هزر دكرن كو هەر مرۆڤەكێ لسەر روویێ عەردی دژیت ستێرەك ل ئاسمانی یا هەی، لەوما دەما ستێرەك د رژێ یا بەرەف عەردی دكەفتە خوار د گۆتن ستیرا ئێكی ڕژیا ئانكو ئەڤە ئێك مر، ل گوندێ ئوسڤا ل باكوورێ چیایێ شنگالێ فاسۆلیا ناخۆن، ژبەركو خوارنا فاسولیا ب گونەهـ دزانن ژبەر هندێ ئێكەم گوندە ل سەرانسەری عێراقێ فاسولیا ناخۆن و تێدا نینن،ژ كەڤندا و هەتا نهۆ هندەك ژ هۆزا كۆركۆركا ل شنگالێ ساڤار نەدكەلاندن و چێنەدكرن ژبەركو دترسان، ل سەر دەمێن بابكالێن وان هەر دەما ساڤار دكەلاندن مەزنێ مالێ دمر،ل دەڤەرا شنگالێ دەما مرۆڤەك دچە بەردلۆڤانیا خوودێ ، بنەمالا مرۆڤێ مری دگەل كەس و كارێن وان بۆ ماوێ سێ ڕۆژا نانێ ب هەڤیرترش ناپێژن ، داكو زێدەهیا مرنێ نەكەڤێ دناڤ بنەمالا وان دە،خەلكێ شنگالێ ژ مێژدە، ب سێ جار هەیڤان بەری رۆژیێن ئێزی پەزەك ڤەدگرتن و دبێژنێ (ڤەگرتی) ئانكو سەربرا رۆژیان و قەلەو دبوو، و هەتا نهۆ ژی ئەڤ دیاردە یە بەرداوەمە ل دەڤەرا مە،هەر سال كابانیا مالێ ڕۆژەك دەستنیشان دكر ژ بۆ چێكرنا داهنوكا دەقێ مێرا، نەخاسمە مالا رەگەزێ نێر تێدە هەبت دێ ئەڤ دانۆك چێكربان، ژبەركو د دیتنا وان دە دەقێ مێرا هێز و شیان ددەتە كورێن وێ مالێ، داهنۆك ژ هەفت جۆرێن بەرهەمێ سالێ پێكدئێت(گەنم، جەهـ،نیسك،نۆك، باقلك،شۆل، كارس) و هەتا نهۆ هندەك پیرەژنێن شنگالێ هەر سال دانۆكان چێدكەن و ب سەر جیرانێن خۆ دا بەلاڤ دكن،هەروەسا دەمێ كابانیا مالێ شیرێ خۆ دكەلان و نەد مەیی ئانكو نەدبوو ماست، شۆژنەك سۆر دكر لسەر ئاگر و دخستە دناڤ شیری دە، دا پێ بمەیت هەتا نهۆ ژی ئەڤ دیاردە ل جەم هندەك ژنان یا مای،دەمێ بەهلوك ل دەست و لەشێ مرۆڤەكی هاتبانە، مرۆڤەكی ژ وێ مالێ (دایك یان خوشك) دێ ل هەفت مالان ل بارسێ گەریابان و بێ ئاخفتن و مەرەم ژ ڤی كاری بۆ چارەسەریێ بوو، لێ نهۆ ئەڤ دیاردەیە نەمایە و بوویە بیرهاتن،دیاردا رۆژ و هەیڤ گرتنێ لجەم خەلكێ شنگالێ، دەما رۆژ یان هەیڤ بێتە گرتن دبێژن: حوتی ئاسمانا داقورتاندیە ژبەر وێ یەكێ مەزن و بچوك ل سەر بانان و ل كۆلانان ل بنێ بەرۆشكان دكەنە تەقە رەق دا حوت بەردە رۆژێ یان هەیڤێ بەردەت.
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی
