ژ كار و سەرهاتیێن بەرێ
ئلیاس نعمۆ خەتاری
مەلكێ پالا سەركێشێ دروونێ
ل دەمێ دروونێ زەلاما دێ خۆ كربانە رێز و پالێ هەرە زیرەك دێ ل سەرێ ڕێزێ با و دێ تخووب بۆ وان دانابان، گەلەك جاران دروون ل بەر سترانێن خۆش و پالدەر دهاتە كرن و هەكە پالەكێ دەنگ خۆش و سترانبێژ هەبا دێ قیركربا سترانەكێ و پالا ب ئاواز دگەل هەڤدوو كاردكرن.
دێڕان:
دێران ئانكو سافیكرنا تۆڤی ژ قرشی پشتی ژ جێنجەرێ خلاس دبوون دێ ب كارێ دێرانێ رابان ئەوژی ل هیڤیا خودێ و هاتنا بای دمان هەر وەختێ بای هاتبا دێ دێران كربان و دەمێ بای د سەكنی دێران ژی دسەكنی، ل هێرە ملهێبا داری ئامیرەكە ژ دارییە دەستكەكێ درێژە و ژ هەفت گوهێن داری پێك دئێت بۆ هەلهاڤێژتنا بەرهەمی ل بەر بای ل دەمێ دێرانێ دهاتە بكارئینان و نۆكەژی دئێتە بكارئینان، و هەروەسا تۆڤ دچتە ملەكێ و كای دچتە ملێ دی.
سۆلبەند:
كەسەك ب كارێ چێكرنا سۆلان رادبوو و سۆل چێدكرن و دكرنە پێ ئانكو لنگێ كەران و مەهینان و هەسپان و دەمێ كەڤن دبوو دیسان ژێڤەدكرن و سما وان باش پاقژدكرن و پاشی ئێكە نوو بۆ وان پێڤەدكرن.
هێتوون و قەلاندنا گێچێ:
هێتوون جیەكێ تایبەت بوو و ژبۆ قەلاندنا گێچێ ژ هەریێ و لبنان و بەران دهاتە چێكرن، گێچ دهاتە راكرن، لێ بەرێ یا خاڤ بوو دڤییا بێتە قەلاندن، لەوما هێتوون تژی گێچ دكرن و بەرەك ل سەری داتنان و ئاگرێ كایێ ل بندا هلدكرن، ئەڤ كارە ب شەڤێ بوو ژبەر گەرمییا ئاگری، هندەك كەسێن شارەزا هەبوون دڤی بواریدا، هەر وەختێ ئەو بەرێ ل سەر هێتوونێ دانای باش هاتبا قەلاندن ئەو دبوو نیشانا قەلاندنا گێچێ و پاشی دهێلان هەتا ساردبوو و پاشی دئینانە دەر و بۆ ئاڤاكرنێ دهاتە بكارئینان.
شڤانی و گاڤانی:
پشتی چاندنیێ و دروونێ شڤانی و گاڤانی دناڤ جڤاكێ مەدا كارەكێ هەرە مەزن بوو،ژبەركو ماڵ نەبوو پەز یان چێل نەبان، دڤییا هەموو خەلكی هەبان ژبۆ شیر و ماستی و گۆشتی لەوما شڤانی و گاڤانی كارێ مەزن یێ زەلامێن بەرێ بوون، هەلبەت ئەڤان كارێن هەنێ شارەزایی بۆرا دڤیا و هەر گاڤان یان شڤانەكێ ب ساڵانە ئەڤ كارە كربا دێ بۆرا زانین و شارەزایی پەیدابا ژبەركو گەلەك پەز و چێل وندادبوون یان دكەفتنە د دۆڵ و نەوالا دا پێ و لنگێت وان دشكەستن، یان دەمێ دزانن دكەفتن و عاجز دبوون ئانكو دڤیا شڤان و گاڤانان زانیبا بكارێ حەكیمیێ رابن و هاریكاریا پەز و چێلێن خۆ كربان و ژ هەر تەنگاڤیەكێ رزگاربكەن.
داپیركی:
چوو جاران نائێتە ژبیركرن دایكا پیر ژبەركو زۆربەیا خەلكێ مە ل مال ژدایك بووینە دەمێ داپیرەك ژنەكا مەزن با و ب كارێ زارۆكبوونێ یا شارەزا بوو، ل دەمێ ژن دكەفتە بەر زارۆكبوونێ دێ باكربانێ و دگۆتنێ داپیرك بۆ ماوێ هەفت ڕۆژان داپیركێ سەرەدانا وێ ژنێ دكر و دگەل وێ و زارۆكێ وێ یا هاریكاربوو.
تەشی و تەشی ڕێس:
تەشی و هری رێسی یان رێساندن یان ڤەچراندن یان ڤەهونان، ب دەستێن نازك و جوان هریا پەزی دهاتە شووشتن وەڤەچراندن و ئامادەكرن ئەوژی ژبۆ ریساندنێ، تەشی ژ داری چێدكرن ئامیرێ ڕێساندنا هریێ بوو و ئافرەتان بەردەوام تەشی درێست هەتا پیرەژن دبوون ژبۆ چێكرنا دەزیك و بەنك بۆ چێكرنا جل و بەرگان و پێتڤیێن دن، هەر دیسان كار ب رشێ و رێساندنا تەنگ و مەحفوور و تەختی و پۆستە و چێكرنا وەریسا بۆ كار و خلمەتێن وی سەردەمی دبەردەوام بوون، درووتنا ب دەستی ژ كارێن هەرە فەر یێن ئافرەتان بوو، دروستكرنا جلوبەرگان و شەروال و جلكێن مالێ وەكی كراس و دەمیرە و كەڤیك و كۆمك و رەشك و هتد، ئەڤە هندەك ژكار و سەردەمێن بەرێ بوو.
