ئازار 28, 2024

Lalish Media Network

صحيفة إلكترونية يومية تصدر باشراف الهيئة العليا لمركز لالش الثقافي والاجتماعي في دهوك - كوردستان العراق

پير خه‌لات ئلياس:عیدا قوربانێ(عیدا حەجیا)

عیدا قوربانێ(عیدا حەجیا)
پير خه‌لات ئلياس

ھەر ژ ئەنزەل دە مە ئێزدیان ئەڤ عیدا گێڕایە و ھەتا نھۆ ئەم ئێزدی خۆ ب ئۆلەکا کەڤن د زانین و د بێژین مە ئێزدیا بەری ھەر کەسی خودێ ناسیە و ناڤێ عیدا حەجیا ژ جەم ملیاکەتا ھاتییە و دیسان ل سەر دەمێ نەبی سماییل ئەڤ عید ھاتییە ساخ کرن گێڕان ب عیدەکە پیروز د ھێتە ناسین و رێ و رەسمێن تایبەت تێنە گێڕان ل لالشا نورانی و فەرە ل ھێڤارا ڤێ عیدێ ھەر کەسەکی ئێزدی بکارت حازربتن ل لالشێ و بەژداری رێ و رەسمێن عیدا قوربانێ بتن و سبەیکێ سەربرەکێ بکەتە قوربانی و خێر ل سەر خاترا ڤێ عیدێ و گەلەک مجێورێن ئێزدیان ل ڤێ عیدێ سماتێ چێدکەن مینا شێخێن شێشمس ل بۆزا و پیرێن مەمەێ شڤان ل باسکی ل گۆمەلگەھا مەھەتێ و ھەر وەسا ل شێخان و باعەدرێ و و شنگالێ و ب تایبەت ل لالشێ و زیارەتی خاسێن گوندی و نیشانێن خاسان دبن و ژن (کابانی) د چنە سەر مەزەلێن گوندی و خێرەکێ یان زادەکی بەھرا مریێن خو دبن و کەس و کار و گوندی ل عیدانا ھەڤ دگەرێن و ب تابەت ھەر کەسێ ل ڤێ عیدێ ل لالشێ دەربازی زمزمێ بت دباوەریا مە ئێزدیان دە دبتە (حەجی) و دەمێ ڤەدگەرێتە مال دێ زادەکی چێکەت و دیسان کەس و کار و جیران دێ عیدا وی پیرۆزی کەن.

رێ و رەسم:
رۆژا عەرەفاتێ ل پێشیا عیدێ، میر ئێزدیان یان میر حەج و بابە شێخ و چڤاتا رۆحانێ و قەوال و فەقیر دێ چنە لالشێ ل سەرێ چیایێ عەرەفاتێ دێ سەمایێ کێشن و دەست ب قەول و قەسیدا دکەن و دێ خێرێ خوازن بۆ ھەموو دنیایێ و دێ ھنەک نانێ ھلاڤێن و زاڤ خەلک و خلمەتکار لێ د ئامادەنە دێ وی نانی گرن و بلەز دێ بەرەڤ کانیا سپی بەن و ھەر کەسێ بەرێ گەھشتا کانیا سپی دێ وی نانی ل ئاڤا کنیێ ھلینت و دێ بەتە مال بۆ بەرەکەتا خودێ دا بکەفتە مالا وی و دەڤەرا وی وەک باوەریەکا مەزنە ژ ڤێ عیدێ.

کەڤناری:
شێشم ناڤەکە ژ ھەزار و ئێک ناڤێت خودێ
رۆژ نورە ژ نورا خودێ یە
ژ ئەدەبێ دینێ ئێزدیا:
دەمێ سەبەقە ژ قەولێ مەرسوما جەبێر دبێژت:
پەدشا (خودێ) ب خۆ خالقە
نورا وی دا بوو چاردە تەبقە
نورەک ژێ زێدەبو دا ملیاکەتە
ناڤ لێ دانە تاووسی مەلەکە
کرە سەروەرێ ھەر ھەفت مەلەکە.
ل ھێرە ئەڤ عید یە گرێدایی نورا خودێ یە
ھەر وەسا ل گۆڕ شرۆڤەیا قەولان دبتە عیدا شێشم (شێشمس) ئانکو ب ناڤێ خودانێ رۆژێ.
ھەر سال دەھ رۆژان پێشڤە تێت:
ل گۆڕ تیکست و سەبەقێن قەولی دەمێ ملیاکەتە ئەڤ عید پیرۆزکرین و ھەر ئێکی ژوان ملیکەتان دڤیا ئەڤ عید ل رۆژا وی بت لەوما وەک سەبەقە دەنە دیارکرن و دێ بێژت:
١- زەرە و مانگا زەرە
ل ئێزدیێ شەرقێ وھەتا شامێ شاھی و خەبەرە
عیدا حەجیا ژ با خودێ و نورا زەرە
٢- زەرە و مانگا زەرە و سپی یە
ل ئێزدیێ شەرقێ وھەتا شامێ شاھی وخەبەرە
عیدا حەجیا ژ با سولتان ئێزی یە
٣- زەرە و مانگا زەر و سۆرە
ل ئێزدیێ شەرقێ وھەتا شامێ شاھی و مۆرە
عیدا حەجیا ژ با تاووسی مەلەکە ل ژۆرە
٤- تاووسی مەلەک کر ئەڤ عیدە ل سەراسەری سالێ بگەرێت ب دۆرە
زمزم حەجە و کانیا سپی مۆرە
قوبلەتا مە قوبلەت ئەل بدۆرە .
مەرم ژێ دەمێ دەھ رۆژان پێشڤە تێت دێ کەفتە ھموو رۆژا ئانکو ھەر رۆژەکا ھەبت بێ بەھر نابت ژ عیدا حەجیا لەوما ل سەران سەری سالێ دگەرێت و ژ رۆژا شەمبوویێ و ھەتا ئێنیێ ھەر ل سەر ناڤێ رۆژێ یە و دێ رۆژەکێ لێ بتە عید.
ل گۆڕ ڤان سەبەقا ئەڤ عیدا ژ ئەنزەل دایە و یە پیرۆزە بۆ ھەموو مللەتا و ھەر کەسێ ڤێ عیدێ بکەت ئەم عیدا وی پیرۆزی دکەین و بتابەتی حەجیا و ھەر ژکەڤندا ئێزدی یێن مەرگەھێ ژ بوونێ دا ناڤێ حەجی ل زارۆکێن خۆ دکەن مەرەم ژێ ھەر دەمێ قەستا لالشێ بکەت ل ڤێ عیدێ دێ بتە حەجی و ھەر کەسێ ل ڤێ عیدێ بێتە سەر دنیایێ دیسان دگەنە حەجی.
ئێزدیاتی یە گرئدایی سرووشتیێ یە و ھەر تشتێ ژ کەڤندا ھاتبت و سرووشتی بت رەھ و ریشالێن وێ دێ دەنە خویاکرن وەک رۆژ و ھەیڤ و ستێر بۆ ئێزدیاتێ و … ھتد .

تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی

مقالات ذات صله

الرد

پۆستی ئەلکترۆنیکەت بڵاو ناکرێتەوە . خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

Copyright © 2021 by Lalish Media Network .   Developed by Ayman qaidi