گۆتارا سه‌رۆك بارزانى د رێوره‌سمێ ڤه‌كرنا مۆزه‌خانه‌یا بارزانى یا نشتیمانى دا
گاڤ
سه‌رۆك بارزانى د رێوره‌سمێ ڤه‌كرنا مۆزه‌خانه‌یا بارزانى یا نشتیمانى دا به‌حس ل دیرۆكا بارزان ژ سه‌رده‌ما شێخ تاجه‌ددین تا نوكه به‌حسكر و دیسا ژى به‌حس ل رێككه‌فتنا ناڤبه‌را هه‌ولێر و به‌غدایێ ژى كر و بانگه‌وازیه‌ك ژى ئاراسته‌یى ئالیێن سیاسى یێن هه‌رێما كوردستانێ كر.
د به‌لگه‌یان دا چ ل سه‌ر بارزان هاتیه گۆتن؟
ئه‌ڤرۆ سه‌رۆك مه‌سعوود بارزانى، د رێوره‌سمێ ڤه‌كرنا مۆزه‌خانه‌یا بارزانى یا نشتیمانى دا گۆت: گه‌له‌ك ل سه‌ر بارزان هاتیه گۆتیه و نڤێسایه و گه‌له‌ك ژى ژ ئالیێ نه‌حه‌زان ڤه هاتیه نڤێسیه، لێ د به‌لگه‌یێن وه‌لاتان دا ده‌ركه‌فتى یه ئه‌وا ل بارزان سه‌رهه‌لدایى بزاڤه‌كا دیموكراتخواز بوویه و كارتێكرنه‌كا مه‌زن هه‌بوو.
هه‌روه‌سا گۆتژى: په‌یكه‌رێ بارزان ل سه‌دێ نه‌هێ هجرى ل سه‌ر ده‌ستێ شێخ تاجه‌دین هاتیه دروستكرن و قوتابخانه‌یه‌ك ژى بۆ فه‌قیان دروست كر و گه‌له‌ك شاره‌زا بوو و خه‌لكێ هه‌موو كوردستانێ پێشوازى ل وێ ته‌كیایێ كر و به‌رده‌وام بوو و تا ژیانا خۆ ژ ده‌ستدایى و هنده‌كێ راوه‌ستیا و تا گه‌هشیته شێخ عه‌بدولسه‌لامێ ئێكێ و ل گۆرى هه‌موو به‌لگه‌یان د زانستێن ئۆلى دا شاره‌زاییه‌كا مه‌زن هه‌بوویه و وى ده‌ست ب چاكسازیا كۆمه‌لایه‌تى كر و ژیانا خۆ ژ ده‌ست دا .
هه‌روه‌سا دیاركر، شێخ محه‌مه‌د ل جهێ وى كار و بار ب رێڤه‌برن و هه‌ژموونا وى گه‌له‌ك به‌رفره‌هـ بوو، لێ عوسمانیان شه‌ڕ فرۆشتیێ و زیندانكرن ل زیندانا به‌دلیس و پشتى ئازادكرین ژیانا خۆ ژ ده‌ست دا.
سه‌رۆك بارزانى دبێژیت: عه‌بدولسه‌لامێ دووێ ته‌ریقه‌تا نه‌قشه‌به‌ندیان هه‌لبژارت و وى شۆڕشه‌كا مه‌زن كو ره‌نگه سه‌د سالان به‌رى خۆ بیت ده‌ستپێكر و چاكسازیێن بنگه‌هین ده‌ستپێكرن و پێناسا رێبازا بارزان كو دبێژیت: رێبازا بارزان به‌رفره‌هتره بتنێ ل ده‌ڤه‌را بارزانى بیت به‌لكو یێ باوه‌رى هه‌بیت و خودا په‌رستى و دۆستایه‌تى ود مرۆڤاتی بوو، هه‌موو برایێن ئێكین، دین و نشتیمان ژ ئێك ناهینه جوداكرن، تێكوشان ل دژى زۆرداران فه‌رزه، ژینگه‌هـ پارێزى پێدڤی یه و دڤێت مافێ ژنان پاراستى بیت و دانا شوویا كچان قه‌ده‌غه‌كر و ئه‌ڤه بوو رێبازا بارزان.
سه‌رۆك بارزانى دبێژیت ژى، شێخ عه‌بدولسه‌لامێ دووێ مل ب ملێ ڤێ په‌یوه‌ندیه‌كا به‌فره‌هـ ل گه‌ل رێبه‌رێن ئۆلى و هۆزان و رێكخستنان نه بتنێ ل ئیراقێ به‌لكو ل ناوچێ ب گشتى دروست كر و ل وى ده‌مى محه‌مه‌د نه‌زیف ل مووسلێ بوو دكتاتۆر بوو و عوسمانیان قانعكر نه‌فیر عام ل دژى شیخ عه‌بدولسه‌لام بكه‌ن و ئه‌ڤه ژى ژبه‌ر هه‌ژموونا باش و به‌لاڤبوونا وێ هه‌ژموونێ بوو و حه‌فت هۆزێن بارزان هه‌لبژارتن بۆ نه‌فیر عامێ و موقاوه‌مه هاته‌كرن و پشتى ڤێ یه‌كێ شێخ عه‌بدولسه‌لام نه‌چار بوو ناوچه بجهـ هێلا وچوو ئیرانێ و ل وێرێ به‌رنامه‌یه‌كێ مه‌زن د ده‌ستان دا بوو و چوونه بدلیسێ و نوونه‌رێ قه‌یسه‌رى دیتیه و لافرۆفێ رۆسى گۆتیه مه د ئه‌رشیفێ خۆ دا و هنده‌كان ب خیانه‌ت گرتن و ته‌سلیمى ئۆسمانیان كر و ل مووسلێ هاته سێداره‌دان و ل وى ده‌مى ژیێ وى 35 سال بوون و به‌رهه‌مه‌كێ مه‌زن هه‌بوو.
بارزانى: ئه‌ز قوتابیێ شێخ ئه‌حمه‌دێ نوورانى مه
سه‌رۆك بارزانى د درێژاهیا گۆتارا خۆ دا گۆت: شێخ ئه‌حمه‌دێ نوورانى برایێ وى ل جهێ وى هاته دانان و ئه‌و ڤالاهى پڕكر و ئه‌ز ئێك ژ وان كه‌سانم ب خزمه‌تا وى گه‌هشتیم و گه‌له‌ك ژى ماینه و ئه‌و ژى نیعمه‌ته‌كا ئیلاهى بوو و خۆراگر و عادل بوو، هه‌روه‌سا ژ وى ژى نه‌هاته قه‌بوولكرن و به‌رده‌ام بیت ل سه‌ر نه‌هجا باب و باپیرێن خۆ و ل سالا 1931ێ ب شه‌ڤ بارزان دوورپێچكر و داخوازا خۆراده‌ستكرنێ كر و شه‌ڕ كر و فه‌وج شكه‌ست و پاشى ب فڕۆكه‌یێن ئیراق كو یێن بریتانیا بوون بارزان هاته بۆمبه‌بارانكرن و جارا ئێكێ بوو بومبا ته‌وقیت ل بارزان بهێته‌دان.
هه‌روه‌سا دبێژیت: پشتى شه‌ڕه‌كێ شه‌ش مه‌هى و نه‌چاربوون چوونه توركیا و سه‌رده‌ما ئه‌تاتوركى بوو و شێخ ئه‌حمه‌د راده‌ستى حكومه‌تا ئیراقێ كر و 12 سالان دزیندانێ دا بوو و 14 سالان ژى ل ناسریێ، به‌غدا و سلێمانیێ ژى هاتبوو نه‌فیكرن و حوكمێ سێدارێ ل سه‌ر بوو و 12 سالان قه‌ید و زنجیر ل ده‌ست و پیان و ده‌هان جاران نامه بۆ هاتنه ره‌وانه‌كرن كو داخوازا عه‌فویێ بكه‌ت، لێ وى گۆت: وى چ نه‌كریه و وان سته‌م و زۆرى یا كرى و ێ 20ى ته‌مووزا ل سالا 1958سالا هاته ئازادكرن.
مه‌لا مسته‌فا په‌وه‌رده‌یا ده‌ستێ كێ بوو؟
سه‌رۆك بارزانى هه‌روه‌سا گۆتژى: ئه‌و رێنیشانده‌ر و مه‌ولا و ئوستادێ مه‌یه و مه‌لا مسته‌فا په‌روه‌رده‌یا ده‌ستێ وى بوو و گه‌له‌ك ب دلسۆزى و فیداكارى خزمه‌تا وێ رێبازێ دكر، بتنێ ئه‌و مه‌سیره‌یا مێژووى كو 700 كیلۆمتر بڕین ب پیان تا سۆڤیه‌تێ بڕین و چه‌ندین جاران تووشى شه‌ڕى بوون و ب موعجیزه ده‌رباز بوون.
گۆتژى: پاشى بازرانى بۆ مۆسكۆ هاته ره‌وانه‌كرن و پاشى بۆ به‌غدا هاته كرن و پێشوازى ژ ئالیێ گه‌لێ ئیراقێ ڤه لێ هاته‌كرن و ئه‌ڤه هه‌موو د شۆڕشا ئیلۆنێ دا گه‌له‌ك ژ وان چاكسازیێن شێخ عه‌بدولسه‌لام و شێخ ئه‌حمه‌د هاتنه بجهئینان ب تایبه‌ت ژى د وارێ كۆمه‌لایه‌تى دا و نوكه ئه‌م هه‌ست دكه‌ین وان ب چ حیكمه‌ت سه‌ركردایه‌تى كریه و هه‌رده‌م شه‌ڕێ ل گه‌ل رژێمێ نه شه‌ڕێ دو ملله‌تانه به‌لكو ده‌ستهه‌لاته‌كا زالمه و ئه‌م به‌رڤانیێ ژ خۆ دكه‌ین و عه‌ره‌ب و تورك د ناڤا شۆڕشێ دا هه‌بووینه و قوربانى ژى داینه و بوو په‌ناگه‌هه‌ك بۆ هه‌موو دیمۆكرات خواز و ئازادیخوازێن ئیراقێ.
هه‌روه‌سا دیاركر، وى شیا په‌یوه‌ندیه‌كا رۆحى و برایانه ل گه‌ل لێڤه‌گه‌ڕێن شیعه‌یان و سونه‌یان دروست كر و ئیمام مه‌حسن ل حه‌كیم ب دیارى ره‌دوانه‌ك بۆ بارزانى هنارتیه و ئه‌و فه‌روایه ل گه‌ل مایه و ل چۆل و چیا خۆ پێ گه‌رم كریه.
هه‌روه‌سا ئاشكراكر، سه‌ربلندین ب شۆڕشا ئیلۆنێ دا چ ره‌فتار و كریارێن تیرۆرستى د شۆرشا ئیلۆنێ دا نه‌هاتنه كرن، چ جهێن سڤیل نه‌بوونه ئارمانج و عه‌سكه‌ر ژى وه‌ك زاڕۆیێن منن و ئه‌گه‌ر هێرشى هه‌وه نه‌كه‌ن نابیت هوون ژى هێرشى وان بكه‌ن و نابیت ببیته ئه‌گه‌ر شه‌ڕێ كورد و ئه‌ره‌بان لێ شه‌ڕێ رژێمه‌كا زالم فه‌رزه و حزوورا هه‌وه و ئاماده‌بوونا ڤان هه‌موو مێڤانان رێكا راسته وئه‌و رێبازه‌یه.
16 جاران بارزان هاتیه سۆتن و وێرانكرن
سه‌رۆك مه‌سعوود بارزان خویاكر، بارزان باژێڕه‌كێ بچووكه لێ بوو هه‌ده‌فه‌كێ سه‌ره‌كى یێ حكومه‌ت و ئبمراتۆریه‌تان و ژ 92 تا 87 شازده جاران هاتیه سۆتن و وێرانكرن و كێم وه‌لات هه‌بووینه پشكدارى نه‌كری و ئه‌ڤه موعجیزه‌یه و پسیاره ڤێ رێبازێ ره‌هێن خۆ برینه خوار و عه‌قیدێ ئه‌ڤ یه‌ك هه‌بوویه و مرن بۆ ڤێ رێبازى ئاسایى یه.
و دیاركر، مه‌زنێن مه دیرۆكه‌كا مه‌زن ژ سه‌روه‌ریێ بۆ مه هیلایه و ژ هه‌موو دۆست و هه‌ڤالان دخوازم ته‌قیما وێ هه‌موو دیرۆكێ ب مه‌یێن نۆكه نه‌كه‌ن و ته‌قیمێ ل سه‌ر خه‌باتا شێخ عه‌بدولسه‌لام و مه‌لا مسته‌فا بهێته كرن.
سه‌رۆك بارزانى داخوازا به‌رده‌وامیا بجهئینانا رێككه‌فتنا هه‌ولێر و به‌غدایێ كر
سه‌رۆك بارزانى لدۆر په‌یوه‌ندیێن په‌وه‌ندیێن هه‌رێم و به‌غدایێ یێن نۆكه گۆت: ئه‌و په‌یوه‌ندى گه‌له‌ك د ره‌وشه‌كا باش دانه و ئیراده‌یه‌كا بهێز دهێته دیتن و نییه‌ته‌كا پاقژ و لڤێره دبێژم سوپاسیا برایێ به‌رێز محه‌مه‌د شیاع سوودانى سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ دكه‌م كو گه‌له‌ك ب جدى بزاڤێ دكه‌ت وێ رێككه‌فتنێ بجهـ بنیت و ئه‌م ژى ب هه‌موو شیانان دێ پشه‌ڤان بین و ئه‌ڤه دیاربو ئه‌گه‌ر نیه‌ته‌كا پاقژ هه‌بیت چ كێشه نینن چاره نه‌بن و هیڤى د خوازین ئه‌ڤ ره‌وشا نوكه بۆ چاره‌كرنا هه‌موو كێشه‌یان به‌رده‌وام بیت.
سه‌رۆك بارزانى بانگه‌وازیه‌ك ئاراسته‌یى ئالیێن سیاسى كر
سه‌رۆك بارزانى بانگه‌وازیه‌ك ئاراسته‌یى ئالیێن سیاسى یێن هه‌رێمێ كر و راگه‌هاند، ده‌لیڤێ ببینن هه‌موو پێكڤه كۆمببن و به‌رى كۆمبوونێ ژى پارتى و ئێكه‌تى كۆم ببن.
هه‌ر ئه‌ڤرۆ ل بارزان سه‌رۆك بارزانی د رێوره‌سمێ ڤه‌كرنا مۆزه‌خانه‌یا بارزانى یا نشتمیانى دا بانگه‌وازیه‌ك ئاراسته‌یى ئالیێن ناڤخۆ یێن هه‌رێمێ و ب تایبه‌ت ژى پارتى و ئێكه‌تیێ كر و گۆت: بانگه‌وازیه‌كا دلسۆزانه ئاراسته‌یى هه‌موو ئالیان دكه‌م كو بەرپه‌ڕه‌كێ نوی ڤەبکەن و هه‌ر چى زوویه كۆمبوونه‌كا به‌رفره‌هـ به‌رى 18 ڤێ مه‌هێ بهێته‌كرن بۆ وێ یه‌كێ دلسۆزانه و كوردستانیانه به‌حسێ كێشه‌یان بهێته‌كرن و كێشه بهێنه چاره‌كرن.
هه‌روه‌سا داخواز ژ هه‌ردو مه‌كته‌بێن سیاسى یێن پارتى و ئێكه‌تیێ كر به‌رى كۆمبونا 18 هه‌یڤێ كۆم ببن و ئالۆزیێ نه‌هێلن و ئێدی هەڤدو نەشکێنن، ژبەر کو ده‌لیڤه‌یه‌كا باش هاتیه پێش و ب دژاتیێ دەلیڤە ب ده‌ست ناكه‌ڤیت ڤە و پێدڤیە سەربۆران ژ سه‌رهه‌لدانێ وەربگرن.
سه‌رۆك بارزانى چ ژ میدیایێ د خوازیت
سه‌رۆك بارزانى داخواز ژ هه‌موو میدیا و رێكخستنێن سڤیل ژى كر بۆ سه‌رخستنا ڤێ په‌یامێ دهاریكار بن و رۆله‌كى باش و كاریگه‌ر هه‌بیت.
بتنێ 5 زه‌لام و 10 خانمێن سه‌رده‌ما بارزانیێ نه‌مر ماینه
لدوماهیێ ژى سوپاسیا ئاماده‌بوویان كر و گۆت: دوباره سووپاس بۆ هه‌وه هه‌موویان سوپاس بۆ دۆستێن گه‌لێ كورد یێن ل ڤێره ئاماده و یێن نه ئاماده ژى و سوپاسیا هه‌وه دكه‌ین بۆ رۆژێن ته‌نگاڤ هوون د هه‌وارا مه هاتین و سوپاسیا وان دكه‌م یێن ئه‌ڤ رێوره‌سمه رێكسختى و ئه‌ڤ مۆزه‌خانه‌یه ڤه‌كرى و دیاركر، پێنج زه‌لام و 10 خانم ماینه و هنده‌ك ژ وان پشكدارن و بخێرهاتنا وان دكه‌م و ده‌ستێ وان ماچى دكه‌م.
