بارینا توزێ‌ … بارینا نه‌خۆشیانه‌

بارینا توزێ‌ … بارینا نه‌خۆشیانه‌
نۆش نیوز:
ئه‌ڤه‌ بۆ ده‌مێ‌ چه‌ند سالێن ل دووڤ ئێكه‌ پێلێن توزبارینێ‌ به‌رده‌وام په‌یدادبن و دشیاندایه‌ ل گه‌ل بایی بۆ دوورترین جهـ ل سه‌ر روویێ‌ ئه‌ردی بهێنه‌ ڤه‌گوهاستن، له‌ورا ل ڤان سالێن دووماهیێ‌ بوونه‌ هێڤێنێ‌ گه‌له‌ك ڤه‌كولینێن نوشداری و زانستی و دیاردبیت كو ده‌مێ‌ پشكێن هوور ژ ڤێ‌ توزێ‌ دگه‌هنه‌ سیها مرۆڤی، د شیاندایه‌ پتر ژ پشكێن مه‌زن كارتێكرنێ‌ ل كۆئه‌ندامێ‌ هه‌ناسه‌یێ‌ بكه‌ن. ژبه‌ركو هندی یا بچووك بیت رێدانا پێڤه‌نووسا وێ‌ بۆ سیهێ‌ پتر لێ‌ دهێت.
ڤه‌كولینێن پزیشكی یێن ل ڤێ‌ دووماهیێ‌ هاتینه‌كرن دیاردكه‌ن كو پێلێن توزێ‌ ره‌نگه‌ گه‌له‌ك جهێ‌ نه‌ئارامیێ‌ نه‌بن، به‌لێ‌ ژێده‌ره‌كێ‌ مه‌زنن بۆ گه‌له‌ك كارتێكرنێن ساخله‌میێ‌ یێن نه‌باش و ڤه‌گوهاستنا نه‌خوشیێن ڤه‌گر، ژبه‌ركو توزبارینێ‌ شیانێن ڤه‌گوهاستنا پاشمایكێن شانه‌یان و فتریاتان هه‌نه‌.
هه‌روه‌سان ڤه‌كولین دیاردكه‌ن كو ئه‌ڤ پێڵاێن توزبارینێ‌ راسته‌ كو دندكێن وێ‌ گه‌له‌ك د هوورن، به‌لێ‌ شیانێن وان بۆ ڤه‌گوهاستنا به‌كتریێن ب مه‌ترسی ب رێژه‌یا 40% پترن ژ وی ده‌مێ‌ كو دندكێن توزێ‌ یێن مه‌زنتر دگه‌هنه‌ دناڤ مێلاكا سۆر دا، وه‌كو دهێته‌ زانین كو ئه‌ڤه‌ دبیته‌ ئه‌گه‌رێ‌ توشبوونا مرۆڤی ب هه‌ودانێن مێلاكا سۆر یا دژوار، به‌لێ‌ پێدڤی ب هێشتا ڤه‌كولینان هه‌یه‌.
رێكخراوا ساخله‌میا جیهانی دیاردكه‌ت كو د سالەکێ دا ل وه‌لاتێن ئه‌فریقیا 250 هزار كه‌س تووشی هه‌ودانێن مێشكی بوون ژ ئه‌گه‌رێ‌ پێلێن توزبارینێ‌ و دورێن 25 هزار كه‌سان ژی ژوانان گیانێ‌ خوه‌ ژ ده‌ست دا و ئه‌گه‌رێ‌ وێ‌ ڤه‌گه‌راندیه‌ بۆ وێ‌ چه‌ندێ‌ كو میكروب و به‌كتریایێن دبنه‌ ئه‌گه‌رێ‌ ڤێ‌ نه‌خوشیێ‌ ژ رێییێن دوور بۆ هاتینه‌ ڤه‌گوهاستن و ده‌ما مرۆڤ ب دائوورانا وان به‌كتریایان رادبیت رێژا توشبوونێ‌ ب نه‌خوشیێ‌ زێده‌ دبیت.
هه‌روه‌سان پتریا ئامارێن رێكخراوا ساخله‌میا جیهانی دیاردكه‌ن كو ل ده‌مێ‌ پێلێن توزبارینێ‌ مشه‌ دبن، ژۆرێن ڤێراگه‌هشتنێ‌ و پێشوازیا نه‌خوشان ل ته‌نگاڤیان، ژ ئه‌گه‌رێن نه‌خوشیێن كه‌پ و سیهێ‌ و دلی و هه‌ودانێن چازڤان ژی زێده‌دبن و ل گه‌ل ڤێ‌ چه‌ندێ‌ پێلێن توزبارینێ‌ كه‌رسته‌یێن ئه‌ندامی و نه‌ ئه‌ندامی ژی دناڤا خوه‌دا ڤه‌دگوهێزن و دبنه‌ ئه‌گه‌رێ‌ زێده‌بوونا نیشانێن بێهنته‌نگیێ‌ ل ده‌ڤ توشبوویێن نه‌خوشیێن هه‌ناسه‌یێ‌ و هنده‌ك ژ كه‌سێن ساخله‌م ژی پشتی بوورینا دو روژان ژ نوو هه‌ست ب نیشانێن وێ‌ یێن نه‌رێنی دكه‌ن و ژمارا نه‌خوشان ژی بۆ ده‌ڤ نوشدارێن سینگی و دلی ژی زێده‌دبیت.
ده‌مێ‌ پێلێن توزبارینێ‌ په‌یدادبن هندی د شیاندابیت قه‌ستا ژ ده‌رڤه‌ نه‌كه‌ن و ب تایبه‌ت ل وان جهێن كو نه‌خوشیێن سینگی و هه‌ناسێ‌ لێ‌ هه‌بن و نابیت ب چو ره‌نگان زارۆیان ژی نێزیكی وان جهان بكه‌ن، ئه‌و نه‌خوشێن ئاریشه‌ د هه‌ناسه‌دانێ‌ دا هه‌بن، وه‌كو توشبووێن نه‌خوشیێن بێهنته‌نگی و ره‌بوویێ‌ و ب شێوه‌یه‌كێ‌ رێكخستی ده‌رمانێن خوه‌ ب كاربینن، داكو تووشی قه‌یرانێن دژوارتر نه‌بن.