حوزه‌یران 19, 2025

Lalish Media Network

صحيفة إلكترونية يومية تصدر باشراف الهيئة العليا لمركز لالش الثقافي والاجتماعي في دهوك - كوردستان العراق

هۆگر حەیدۆ: توافێن ئێزدیان

تۆرا لالش

هەیا ئیرۆژی ئێزدی رێز و پیرۆزیەكە تایبەت و مەزن د ده‌نە خاس و چاكێن خو هەر سال ل گوندێن ئێزدیان ل باسكێ‌ شێخا توافەكێ‌ ژ بوو خاس و چاكێن خو دكەن.

تواف واتە زڤرین ل دوور جهەكی پیرۆز، دوو لایاناڤە ل ناڤ ئێزدیان دوو لایانە بخوڤە دگریت لایه‌نێ‌ ئێكێ‌ یێ‌ دینی یە په‌روه‌سته‌ (زیارەتی)بوونە، لایه‌نێ دووێ‌ توافا جڤاكی یە و گێرانا (شاهی و ده‌واتایە) واتە تواف په‌روه‌سته‌ بوون و كەیف خوشی یە. تواف دزڤرنە سەردەمێ‌ سۆمەریا ل باژیرا ل دۆر خوداوەندێ‌ وی باژێری دزفرین دگوتنێ‌ هەلكەفت، ل سەردەمێ‌ سۆمەریا پشتی چەژنا سەرێ‌ سالێ‌ دگوتنێ‌ (زاگ موك) تواف دهاتنە كرن دڤیا ئەو هەلكەفتە نێزیكی خوداوەندێ‌ وی باژێری هات با كرن و قوربانی دان و هەمان رێ‌ و رەسمێن توافێ‌ ئیرو ئیزدی ب ڤی شێوەیی بۆ خاسێن و چاكێن خوە ل ناڤ گوندێن خوە دكەن.

چێكرنا قوبا ل گۆندێن ئێزدیا هەمان هزر و بیرێن مللەتێن سۆماریانه‌ و چنكو ل هەر باژێرەكی حۆداوەندەك هەبوو هەلكەڤت بۆ خوداوەندێ‌ خۆ دكرن و ل سەردەمێ‌ ئاشوری و بابلیان هەمان رێ‌ و رەسم دهاتنە كرن بەلێ‌ بۆ ماوێ‌ دوازدە رۆژا پشتی جەژنا سەرێ‌ سالێ‌ دگوتنێ‌ (ئاكیدو) دوو لایان بخوڤە دگرت هەمان ئەو لایه‌نێن من سەری بەحس ژێ‌ كرین ئیرو ئێزدی هەمان جۆرێ‌ رێ‌ و رەسمێ‌ دكەن بۆ خوداوەندێن خوە.

رێ‌ و رەسمێن توافێ‌ دكه‌فنه‌ ئینیا ئێكێ‌ پشتی جه‌ژنا سەرسالا ئێزدیان و ئێكەم تواف ل دەڤەرا باشیكێ‌ دەستپێدكەت و بەردەوام دبن هەتا سەرێ‌ ساڵا ئێزدیان، دەڤەرا وەلات شێخ(مەرگەها شیخادی) دبێژنێ‌ تواف و ل دەڤەرا شنگارێ‌ دبێژنێ‌ جەما، تواف ب شێوەیەكی گشتی ل هەفتیێ‌ دكەڤنە سێ‌ رۆژان دا (ئینێ‌ و ئێك شەمبوویێ‌ و چارشەمبوویێ‌)، تەوافێن رۆژێن ئینی یە و ئێك شەمبووی یێن خودانێت وان شێخن و توافێن چارشەمبوویان یێن خودانێ‌ وان پیرن، ل رۆژێن توافان خوارنەك(زادەك) دهێتە چێكرن دبێژنێ‌ سمات (سمات: خوارنەكا تایبەته‌ ل رۆژێن جەژن و هەلكەفتان دهێتە چێكرن، د میتۆلۆژیا ئێزدیان دا هاتی یە دەمێ‌ خودێ‌ بەرانەك بۆ نەبی ئیبراهیم ڤرێكری وی دەمی ئەو بەران كره‌ قوربانی و ئەو گۆشتە بوو سمات ل جەم ئێزدیان).
سمات یە سەبیلە
یە بێ‌ قالە، بێ‌ قیلە
یە بێ‌ ربایە بێ‌ بەرتیلە
رێزدارێن دەروێشان و دەلیلە
هەموو توافێن ئێزدیان هەمان رێ‌ و رەسمن (زیارەتی بوون و كەیف خوشی) یە، بەلێ‌ هندەك تواف هەینە رێ‌ و ره‌سمێن جودا دهێنە ئەنجامدان.
مینا توافا كەرەجال لحفا قایدییا كو رێ‌ و رەسمێن ئێشیكێ‌ دهێنە ئەنجامدان و ل گۆندێ‌ دوغاتا توافا گێچێن دهێتە ئەنجامدان دڤێ‌ توافێ‌ دا ژ كەڤندا ب ئامادە بوونا بابێ‌ شێخ و خلماتكارێن ئێزدیان گێچ ژ گوندێ‌ دوغاتا ل ڤێ‌ تەوافێ‌ دبرن و سپیكرنا قوبێن خاسان.

تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی

مقالات ذات صله

الرد

پۆستی ئەلکترۆنیکەت بڵاو ناکرێتەوە . خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

Copyright © 2021 by Lalish Media Network .   Developed by Ayman qaidi