تشرینی دووه‌م 08, 2024

Lalish Media Network

صحيفة إلكترونية يومية تصدر باشراف الهيئة العليا لمركز لالش الثقافي والاجتماعي في دهوك - كوردستان العراق

حەیدەر عەرەبۆ یوسڤانی:سترانبێژێ‌ نەمر قاسمێ‌ مەیرۆ

سترانبێژێ‌ نەمر قاسمێ‌ مەیرۆ
حەیدەر عەرەبۆ یوسڤانی
مامۆستا و بسپۆرێ‌ سترانا رەسەنا شنگالێ‌ و ژان هەلگرێ‌ وەلاتەكێ‌ بندەست مای، مامۆستایێ‌ گۆتنا داستانێن قەهرەمانیێ‌ و مێرچاكیێ‌،ب دەنگەكێ‌ پڕ سەهو و هەیبەت ب سەدێن جاران ل كۆچك و دیوانێن جوامێران دا داستانێن (سەید خانێ‌ كەڕ،و تومۆ و مەعمۆ،چەتۆیێ‌ فەرحوێ‌، عەزیز ئاغا) گێڕاینە،دەنگێ‌ چیایی و خەمخۆرێ‌ سترانا فلكلۆری یا شنگالێ‌ و دانەرێ‌ چەندین سترانێن شنگالێ‌، دەنگێ‌ هەردەم یێ‌ زێندی و ساخ و نەمر ئەو ژی (قاسمێ‌ مەیرۆ)یە ناڤێ‌ وی یێ‌ دروست قاسمێ‌ حەسوێ‌ چوچۆ یە و ناسكریە ب (قاسمێ‌ مەیرۆ) و ناڤێ‌ دایكا وی مەیرۆ یە،لەوما بناڤێ‌ وێ‌ بناڤكرن و بەرناس بوویە.
قەفتەك ژ ژیانا قاسمێ‌ مەیرۆ ئەو ل سالا 1927ێ‌ ل گوندێ‌ چەتەلێ‌ ل دەڤەرا عاموودا یا ب سەر پارێزگەها حەسەكێ‌ ڤە هاتیە دونیایێ‌،ژ ئێلا شەرقیا بوو كو ئێلەكا مەزن یا ئێزدیانە، ژیانا خۆ یا زارۆكینیێ‌ ل رۆژئاڤایێ‌ كوردستانێ‌ بۆراندی یە و پاشی دگەل خێزانا خۆ قەستا وەلات شێخ پاشان قەستا چیایێ‌ شنگالێ‌ كریە و لێ‌ ئاكنجی بوویە،رەحمەتیێ‌ قاسمێ‌ مەیرۆ ژ بنەمالەكا جۆتیار و رێنجبەر بوویە و بوویە خودان خێزانەكا مەزن،و ل دەستپێكا سالێن چلاندا ل وەلاتێ‌ سووریا ژیانا هەڤژینیێ‌ دگەل سارێ‌ پێكئینایە و زارۆكێن وی ژ سارێ‌ هەبووین ئەڤەنە (حەمۆ،مەروان،ئەمین)،ل داویا سالێن چلاندا ژ گوندێ‌ خۆ باركریە عێراقێ‌ و ل وەلاتێ‌ شێخ ل گوندێ‌ سۆركا ئاكنجی بوویە و گەلەك ل وی گوندی نەما و باركریە گوندێ‌ مل چەپەلێ‌ یێ‌ ب سەر ناوچەداریا باعەدرێ‌ ڤە،دەمێ‌ پێنچ سالا ل وی گوندی مایە و ل سالا 1964ێ‌ باركریە سەنتەرێ‌ دەڤەرداریا شنگالێ‌ و ل تەخا بەربەرۆژ ئاكنجی بوویە هەتا سالا 1975ێ‌ و پشتی چەند گوند و تاخێن ئێزدیان ژ ئالیێ‌ حكومەتا عێراقێ‌ ڤە هاتینە خرابكرن و تەعریب كرن،قاسمێ‌ مەیرۆ باركریە و ل گوندێ‌ رەمبووسیێ‌ ل باشوورێ‌ چیایێ‌ شنگالێ‌ ئاكنجی بوویە،ل سالا 1968ێ‌ بۆ جارا دووێ‌ ژیانا هەڤژینیێ‌ پێكئینایە ناڤێ‌ هەڤژینا وی یا دووێ‌ پێشێ‌ خودێدا بوو زارۆكێن وی ژ پێشێ‌ ئەڤەبوون یێن كور (نەواف،سەعدون،دەروێش،مەجدل) و یێن كچ (هەدیە،شار،ناز،هاریمان،غریبە).
قەفتەك ژ ژیانا وی یا هۆنەری، رەحمەتیێ‌ قاسمێ‌ مەیرۆ هەر د عەمرێ‌ زارۆكینیێ‌ دە خۆ فێری سترانێ‌ و لێدانا تەمبوورێ‌ دكت و لسەر دەستێ‌ خالێ‌ خۆ عەلی غرزی فێری گۆتنا سترانێ‌ دبت و دبتە ئێك ژ قوتابیێن سترانبێژێ‌ مەزن برۆیێ‌ شەرقی و گەلەك ستران ژێ‌ هلگرتینە و تایبەت سترانێن مێرانیێ‌ و سوارچاكیێ‌ و وەفاداریێ‌، سترانبێژەكێ‌ رەهوان بوو خزمەتەكا بەرچاڤ ژبۆ پێشڤەبرنا سترانا چیایێ‌ شنگالێ‌ كریە و ژ ساخلەتێن وی د وارێ‌ سترانێ‌ دا ئەو بوو كو ستران ب سەرهاتیا وێ‌ ڤە و بێ‌ كو هیچ كێم و كاسیەكێ‌ د سەردا بینت د گۆتن، دەنگێ‌ بابێ‌ حەمۆ تایبەتمەندیا خۆ هەبوو ل ناڤ كۆمێن سترانڤانان دە و ب سەدێن جاران ل كۆچك و جڤاتێن گوندێ‌ خۆ دا ستران گۆتینە،هەموو جۆرێن سترانان گۆتینە و ب تایبەتی سترانێن شەران و ژوانژی سترانێن (نەواخا ئیبراهیم پاشا،سەید خانێ‌ كەر،شەرێ‌ مالا قتۆ و نێسر، ئەحمەدێ‌ ئیسكێن، فەرخ و ستی،حمێ‌ و كنعێ‌،و گەلەكێن دن) ئەڤ هەموو ستران هاتینە تۆماركرن و روودانێن مێژووی ب تەمامی تێدا هاتینە دیاركرن.
لسەردەما رژێما سەدام حسێنی (1979- 2003) چ جاران دەرفەت ژێرە نەهاتیە سترانێن خۆ لسەر رادیۆ و تلڤزیۆنا بێژت،رۆژنامەنڤیسەكی ژ ئێكەتیا سۆفیەتا بەرێ‌ سەرەدانا وی كریە و لسەر ژیانا وی نڤیسیە، چ بەرهەم تۆمارنەكرینە،لێ‌ ژمارەكا مەزن ژ كاسێتا ل داوەتا و جڤاتان تۆماركرینە،دیسان گەلەك دوركێت داس و دروونا گۆتینە وەك (شڤانۆ،مەندۆ،خرنۆفێ‌،غەزالا من).
سترانبێژێ‌ دەنگ خۆش قاسمێ‌ مەیرۆ هەر ژ زارۆكاتیا خۆ و هەتا وەغەركری ب بەردەوامی ستران گۆتینە،و گۆتنا سترانێ‌ دگەل خوونا وی یە تێكەل بوو،و دگەل لێدانا دلێ‌ وی گۆتنا سترانا وی ژی راوەستیا،لێ‌ سامانێ‌ سترانێ‌ یێ‌ وی تۆماركری گەنجینا فلكلۆرێ‌ ئێزدیخانێ‌ پێ‌ دەولەمەندە، هەژی گۆتنێ‌ یە كو چەندین سترانبێژێن شنگالێ‌ لسەر دەستێ‌ وی فێری سترانێ‌ بووینە مینا (حەمویێ‌ كورێ‌ وی،هاریمانا كەچا وی،خدر فەقیر، لازگین سەیدۆ، و گەلەكێن دن) كەچا وی هاریمان رێبازا بابێ‌ خۆ گرتیە و نها سترانبێژە و ل وەلاتێ‌ غەریبیێ‌ ل ئەلمانیا ئاكنجی یە، پشتی خەبات و بزاڤا بەردەوام یا سترانبێژێ‌ ب ناڤ و دەنگ قاسمێ‌ مەیرۆ ژ تۆر و ئەدەب و فلكلۆرێ‌ كوردی دوور كەفت،و هێژ ژ بەری دارا ئازادیێ‌ تام نەكری ل رۆژا 28/2/2001 وەغەر دكت و دچە بەر دلۆڤانیا یەزدانێ‌ مەزن و ل گۆرستانا مەزارگەها شەهید ل باشوورێ‌ چیایێ‌ شنگالێ‌ دئێتە ڤەشارتن.

تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی

مقالات ذات صله

الرد

پۆستی ئەلکترۆنیکەت بڵاو ناکرێتەوە . خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *

Copyright © 2021 by Lalish Media Network .   Developed by Ayman qaidi